—Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings

dibijart û destê xwe bi aheng kil dikir û digot: 1
“Me di dil de heye narek ko disijit seqerê
Birîna min hêdî hêdî rehet dibû.
Erzihala ko nivîsî me bi xûna cegerê.” 2
***
Êdin wexta girtina dibistanan hat. Ji alîkî kêfxweş, ji aliyê din dilnexweş
bûm. Ezê vegeriyama Şamê, minê hevalên xwe ên li wir û ên li ser rê
bidîtana. Lê destê min ji Eyndîwerê û hevalên Eyndîwerê ne dibû. Şaîrekî
çiqas rast gotiye: “Gava meriv li cihekî dimîne, bi însan û axa wê derê ve bi
benên nexuyayî tên girêdan, kînga meriv ji wir diçe, ew benên ha dilê meriv
ber bi xwe ve dikişînin û diêşînin…” 3
Gava ji Eyndîwerê derketim, mîna roja Amûdê qirika min tije girî bû bû. 4
***
Roj, meh, sal… çiqas zû derbas dibin. Ev bûn du sal—ne kêm, ne zêde—
ji wan cihan, ji wan hevalan bi dûr ketime. Li cihine wisan dimînim ko ne
“here” ne “were” dibîsim; guhê min ji vê ahenga piresteşî bê par maye. Li
dora xwe dinêrim ji berdêla Cûdî û Diclê leylanine xapînok dibînim. 5
Hevalekî dewsa Mehemedê Melê, ew dewsa vala, tijî bike nîne—Xwedê
giyanê wî bihuştîn bike—sûxtê min jî ne Biro û Remo nin, ji diyariya wan
deran bi tenê tiştek bi min re maye; di hêta min de hêj jehra diranê wî
cewrikî dilive. Ew cewrikê bê xwedî; ew cewrikê serberdayî… 6
1 yekta unique; rûhşêrîn lighthearted; hergav always; şalûl magpie; şeqeşeq
chatter; dîwan f divan, collected works; Cizerî Jizarî, a Kurdish poet; dilşewat f
sadness; bijartin (bijêr) to choose; kil kirin to wave.
2 nar pomegranate; sijîn to ooze (disijit the archaic 3rd-person singular present =
disije); seqer f a poison that drips from a tree in hell; erzihal letter; xûn f blood;
ceger f liver.
3 wext f time; girtin to close; kêfxweş happy; dilnexweş unhappy; ve-geriyan to
return; ên = yên; însan people; ax f land; ben f string; nexuyayî invisible; girê-dan
to attach, to tie; ew benên ha those very strings; kînga when.
4 qirik f throat; tije full of; girî weeping.
5 bîstin (bîs) to hear; aheng f melody; piresteş worship; bê par deprived; leylan f
mirage; xapînok deceitful.
KURMANJI KURDISH
6
dews f place; vala empty; tijî kirin to fill: hevalekî dewsa … tijî bike nîne
90