—Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings

KURMANJI KURDISH
torên ku xwestine vê vîrusê bikujin, an çareyekê ji vê nexweşiyê re bibînin,
hatiye jêkirin u ev heftê sal in ku gelê kurd ji derdê vê nexweşiya han
dinale. 1
Celadet Beg û beşek ji malbata xwe li dijî neheqiyên sîstemê derdikevin û
dixwazin ji bo kurdan, ji bo nasnav û welatê wan têkoşînê bidin. Cumhûriyeta
ciwan nikarîbû ev debar bikira, bi rê û metodên nemirovane çûn ser
vê malbata bermayên mîrekên Cizîra Botan û gelek ji wan êşandin, kuştin,
ji welêt bi dûr xistin, sirgûnî welatên xerîbiyê kirin. Di nava yên sirgûnbûyî
de Celadet Bedir-Xan û malbata xwe jî hebûn. Stemkarî û sirgûna kambax
ev malbata esilzade û zexim ji hev de dixist, berê wan bi welatên xerîbiyê
vedikir. Bavê Celadet Emîn Ali Beg û birayê wî yê mezin Sureya Beg xwe
diavêjin welatê xwediyê medeniyetên kevnar Misrê, Celadet û kekê xwe
Kamûran Beg jî berê xwe didine Almanyayê. Ev mirovên bi disiplîn û
xwedî berpirsyar li Almanyayê nabin hêsîrên jiyana sirgûnê û têk naçin, lê
bi jîrî dest bi xwendina unîversîteyê dikin, di dersên xwe de gelekî bi serketî
dibin û zû xwe dixin çavên mamosteyên xwe û ji bo kurdan dibin mînakên
çak û qene. Celadet Beg ji derveyî dersê xwe yê dibistanê jî gelek berhemên
cihê cihê dixwîne, li ser tevger, nêrîn û felsefeyê cihê cihê radiweste. Mîna
gelek ronakbîrên wê demê ew jî gelekî ji Nietzsche hez dike, cih bi cih di
bin tesîra felsefeya wî de dimîne û pirtûka wî ya bi navê “Zerdeşt Wilo
Kerem Kir” ji ber serê xwe hilnayne û bi xwe jî dibîne ku ev filosofê Alman
yê mezin bê çiqasî di bin tesîra felsefeya pêxember Zerdeşt de dimîne. Piştî
wê bi salên dirêj ew ê beşekî biçûk ji pirtûka Nietzsche di Hawara xwe de
biweşîne û bi wî awayî Nietzsche bi bîr bîne. 2
1 xortanî f youth; hewes f desir; eskerî f the military; rutbe rank; nîşan decoration;
ordû f army; cephe front; bêhampa unparalleled; herbiye f war department;
serfirazî f distinction; zabit officer; jîr hard-working; jêhatî assiduous; Qefqasya f
the Caucasus; rûs Russian; împeratorî f empire; hukumdarî kirin to rule; ji navê
ra-bûn to disappear; piştgirî f support; xelasî f deliverance; dayîn = dan; şer dan
(dayîn) to fight a war; şerê bi gotina tirkan “xelasiyê” the war of what Turks call
“liberation”; dagirker founder; Erzerom Erzerum; Sîwas Sivas; bawermend believer;
bijîşk physician; operator surgeon; jê-bûn to be excised; nalîn to lament.
2
li dijî againt; neheqî injustice; sîstem f system; nasnav m culture; têkoşîn f
struggle; debar kirin to manage; nemirovane unmanly; bermaye f remnant; mîrek
petty ruler; sirgûn kirin to exile; kambax devastating; esilzade aristocratic; zexim
122