Hazard anticipation of young novice drivers - SWOV

en ervaren bestuurders (Huestegge et al., 2010; Kelly et al., 2010). Drie
groepen hebben de twee taken gemaakt: jonge rijschoolleerlingen aan het
eind van hun rijopleiding die 18 of 19 jaar oud waren, oudere rijschoolleerlingen
aan het eind van hun rijopleiding die 25 jaar of ouder waren en
ervaren bestuurders met meer dan 10 jaar rijervaring en die meer dan 15.000
km per jaar reden. Bij de detectie en herkenningstaak keken ervaren
bestuurders significant vaker in de richting van waaruit onzichtbare gevaren
manifest konden worden dan zowel de jonge rijschoolleerlingen als de
oudere rijschoolleerlingen. Zichtbare latente gevaren werden door alle drie
de groepen bijna altijd gefixeerd en er was geen significant verschil in fixaties
op de zichtbare latente gevaren tussen de drie groepen. De ervaren
bestuurders noemden (na afloop van iedere film) eveneens significant meer
verborgen gevaren dan de twee andere groepen. In tegenstelling tot fixaties
op zichtbare latente gevaren, waren er wel significante verschillen in
genoemde zichtbare latente gevaren. De ervaren bestuurders noemden
significant vaker zichtbare latente gevaren dan de twee groepen van
rijschoolleerlingen. Tussen de jonge en de oudere rijschoolleerlingen was
geen significant verschil in genoemde zichtbare latente gevaren. Uit dit
resultaat kan afgeleid worden dat rijschoolleerlingen weliswaar kijken naar
zichtbare latente gevaren, maar niet noodzakelijkerwijs weten dat het latente
gevaren zijn.
In tegenstelling tot wat werd verwacht, was de risicoscore op de taak in
risicoperceptie en keuze van handeling niet significant lager voor de oudere
rijschoolleerlingen dan voor de jonge rijschoolleerlingen. De ervaren
bestuurders hadden wel een significant lagere risicoscore dan de jonge
rijschoolleerlingen. Statistische analyses doen vermoeden dat de taak in
risicoperceptie en keuze van handeling taak (de fototaak) niet heeft gemeten
wat deze taak verondersteld werd te meten en ongeveer hetzelfde mat als de
detectie- en herkenningstaak (de filmtaak), maar dan slechter. De resultaten
ondersteunen de hypothese dat het cognitieve aspect van gevaaranticipatie
beter wordt met het opdoen van rijervaring. Geen ondersteuning kon
gevonden worden voor de aanname dat het emotionele en motivationele
aspect voornamelijk beter wordt met het vorderen van de leeftijd (de rijping
van het brein). Het is echter voorbarig om op basis van de resultaten dit deel
van de hypothese te verwerpen, daar risicoperceptie en risicoacceptatie
waarschijnlijk niet goed geoperationaliseerd zijn met de ontwikkelde
fototaak.
Hoofdstuk 5 gaat over onderzoek naar praktische manieren om gevaaranticipatie
te testen. In Hoofdstuk 4 werd het vermogen gemeten om latente
280