Hazard anticipation of young novice drivers - SWOV

ingegaan op hoe de resultaten in de praktijk gebruikt kunnen worden. Het
onderzoek heeft al tot één praktische implicatie geleid. Op basis van de in dit
proefschrift vermelde resultaten is op 1 maart 2009 een onderdeel
gevaarherkenning opgenomen in het theorie-examen voor het rijbewijs B
(personenauto's). Dit onderdeel is afgeleid uit de taak in risicoperceptie en
keuze van handeling van Hoofdstuk 4 en de fototoets van Hoofdstuk 5.
Hoewel uit de resultaten is gebleken dat de fototaak criterium validiteit had,
is deze taak psychometrisch gezien niet ideaal. De interne consistentie was
aan de lage kant en de spreiding in scores was ondanks het significante
verschil op groepsniveau, bij zowel de rijexamenleerlingen als de ervaren
bestuurders tamelijk groot. In dat licht bezien biedt de taak in gevaardetectie
en gevaarherkenning met films van Hoofdstuk 4 betere perspectieven om als
toets in het theorie-examen te worden opgenomen. De bij deze taak
gebruikte responsmethoden (oogbewegingen en mondelinge antwoorden op
open vragen) zijn echter niet geschikt voor gebruik in het theorie-examen.
Gebleken is dat muisklikken in plaats van de registratie van oogbewegingen
geen goed alternatief was. Onderzoek naar een responsmethode bij een
filmtaak die geschikt is voor gebruik in bijvoorbeeld het theorie-examen, zou
dus een vervolgonderzoek kunnen zijn.
Uit het onderzoek vermeld in dit proefschrift, is ook gebleken dat
gevaaranticipatie getraind kan worden in een eenvoudige rijsimulator. Of de
verbetering in deze vaardigheid ook beklijft, is echter nog niet onderzocht.
Als uit vervolgonderzoek zou blijken dat de verbetering in gevaaranticipatie
daadwerkelijk beklijft, zou deze training onderdeel kunnen gaan vormen van
de rijopleiding.
In Hoofdstuk 3 werd verondersteld dat gevaaranticipatie een
emotionele en motivationele component heeft. Deze component kon niet
worden aangetoond. Mogelijk had deze component wel kunnen worden
aangetoond indien fysiologische verschijnselen die verband houden met
emotie, zoals hartslagvariabiliteit en/of huidspanning, waren gemeten. In
plaats van fysiologische maten zou de filmtaak ook afgenomen kunnen
worden terwijl proefpersonen liggen in een apparaat voor hersenscans
(fMRI). Ook dit is een mogelijkheid voor vervolgonderzoek.
285