13.07.2015 Views

socialuri usafrTxoebis eTnikuri aspeqtebi polieTnikur sazogadoebaSi

socialuri usafrTxoebis eTnikuri aspeqtebi polieTnikur sazogadoebaSi

socialuri usafrTxoebis eTnikuri aspeqtebi polieTnikur sazogadoebaSi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

gaizoma yoveli administraciuli danayofis farTobi.mTeli qvemo qarTlis farTobi Seadgens 12670 km 2 -s.masalis simciris gamo mizanSewonilad ar CaiTvalabambak-berdujisa da yaraias mxareebis kvleva. maTigamoklebiT mTeli qvemo qarTlis farTobi Seadgens8750 km 2 , anu mTeli qvemo qarTlis 69%-s. mxareebsSoris yvelaze didi teritoria eWira TrialeTs _1550 km 2 , algeTs _ 1280 km 2 , somxiTs _ 1250 km 2 , Semdegyaiyulis_ 1000 km 2 , taSirs _ 950 km 2 , dbanis xevs _ 860km 2 , qciis xrams _ 720 km 2 , zurtakets _ 410 km 2 , mtkvrisgaRma mxares _ 290 km 2 , lores _ 230 km 2 , skvireTs _210 km 2 . gamokvleulia mosaxleobis ganlageba, dasaxlebulpunqtTa raodenoba (868), komlTa raodenoba(13237), yovel 10 km 2 -ze, 1 km 2 -ze, dasaxlebul punqtTasimWidrove da sxv. (xaraZe, qarTveliSvili, 1979:107).qvemo qarTlis teritoriaze arsebobda oriprivincia _ gardabani da gaCiani, romlebic xunanisada samSvildis saerisTavoebs warmoadgendnen. V s-isSua wlebSi ixsenieba pitiaxSi arSuSa, romelic`mTavrobs” (wyaroebis gamoTqmaa) qvemo qarTlisgarkveul teritoriaze. erTi periodi qarTvelTapitiaxSs mTeli qvemo qarTli eqvemdebareboda, radgan,erTi cnobiT, pitiaxSi `hmTavrobda TrialeTs, taSirsada abocs” (janaSia, 1952: 226, 283).VIII-X ss-Si qvemo qarTlis teritoriaze SeiqmnaTbilisis saamiro, kldekaris saerisTavo da taSir-Zoragetis samefo. ganviTarebuli feodalizmis xanissaqarTvelos istoriaSi, mis politikur Tu ekonomikurcxovrebaSi axali ZaliT Semodis Cveni qveynissamxreT mTianeTis zegani: taSiri, zurtaketi, javaxeTi,TrialeTi. IX s-is II naxevarSi argveTelma li paritbaRvaSma daipyro `queyanani TrialeTisani, aRagocixe kldekarisa da ipatrona daviT bagratis-Ze”.kldekaris saerisTavom iarseba ori saukune (berZeniSvili,2005: 53).XII-XIII ss-Si qvemo qarTlis teritoriaze iyogagisa da loris qarTuli sasazRvro saerisTavoebi.monRolebis, jalaledinisa da Temur-lengisSemosevebis (XIII-XV ss.) Semdeg saqarTvelom dakargaxunanis saerisTavo da saxelmwifo sazRvarma qciamtkvrisSesayarze md. debedaze gadmoinacvla.XV-XVII ss-Si qvemo qarTlSi Seiqmna saTavadoebi:sabaraTiano, saorbelo da sxv. amave saukuneebSiTurqmanuli tomebisa da iranelTa, xolo XVIII s.Crdilo kavkasiis tomebis gamudmebuli Tavdasxmisada TareSis periodebia, ramac, qveynis ngreva-awiokebasTanerTad, sruliad Secvala demografiuli suraTi,razedac qvemoT iqneba saubari (qse, 10, 1986).qvemo qarTli imTavidan mezobeli Tu Soreulimtrebis SemosevaTa asparezs warmoadgenda, rasactragikuli Sedegi hqonda: teritoriebis mitaceba(SemdgomSi dabruneba an samudamod dakargva),SiSianobisas qarTuli mosaxleobis sakuTari nebiTsxva kuTxeebSi gaxizvna, an mtris mier xalxisZaladobrivi ayra-gasaxleba, maT sacxovrebelzeucxotomelTa damkvidreba.Zv.w. II-I ss CrdiloeTiT somxeTis gaZlierebisas,md. araqsze arsebulma sasazRvro xazma gacilebiTufro CrdiloeTiT gadmoiwia. Zv.w. I s-Si saqarTveloromaelebma (pompeusi) dalaSqra. VI s-Si iberiaSisparseTma mefoba gaauqma da uzenaesi gamgeobac xelSiCaigdo. am periodSi gavlenis sferod bizantiassaqarTvelos dasavleTi nawili ergo, xolov sparseTsaRmosavleTi. VII s-Si pirvelad Semovidnen `...muhamedismoZRvrebiT aRfrTovanebuli arabTa laSqari”,romelTac qarTlSi X s-mde ibatones. XI s-is II nax._ XII s-is daswyisi Turq-selCukTa Semosevis xanaa,xolo XIII-XIV ss. _ monRolTa TareSisa. 1225 wlidanjalal-ed-dinis maoxrebeli Semosevebi 5 welsgagrZelda, mis sikvdilamde (javaxiSvili, 1979;32 33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!