aRweris SedegebiT dafiqsirda qveynis mosaxleobisraodenobis kleba. mosaxleobis kleba ZiriTadadiseTi faqtorebiT aixsneba, rogorebicaa: arakontrolirebaditeritoriis arseboba, dabali Sobadoba,sikvdilianobis maRali done, migraciis gaZliereba,agreTve saqarTvelodan qveynis teritoriaze ganlagebuliyofili sabWoTa kavSiris samxedro mosamsaxureebisada maTi ojaxebis wevrebis wasvla, romelTaumetesoba rusebi iyvnen. yovelive aman Sesabamisiasaxva hpova TiToeuli administraciul-teritoriulimxarisa da regionis mosaxleobis ricxovnebaSi.aRsaniSnavia, rom mosaxleobis kleba yvelazemetad qvemo qarTlis mxareSi aRiniSna (18,2 procentiT),xolo yvelaze naklebad - Sida qarTlis mxareSi(2,4 procentiT). iZulebiT adgilnacvalTa organizebuliCasaxlebis Sedegad, mosaxleobis ricxovnobagaizarda samegrelosa da zemo svaneTis mxareSi (9,7procentiT), maT Soris, qalaqad - 7,3 soflad - 11,4procentiT, Sida qarTlisa da imereTis mxareebSi ki_ soflis mosaxleoba, Sesabamisad, 7,8 da 5,1 procentiTgaizarda. mosaxleobis saerTo klebasTan erTad,aRwerebis Sua periodSi 706, 6 aTasi kaciT, anu 23,6procentiT Semcirda qalaqis mosaxleoba, soflismosaxleoba ki _ 322,7 aTasi kaciT, anu 13,4 procentiT.qveynis xuTi gansakuTrebuli mniSvne-lobis qalaqidan(Tbilisi, quTaisi, rusTavi, baTumi, foTi)mosaxleobis kleba yvelaze didi raodenobiT rus-TavSi (26, 8 procentiT) aRiniSna, xolo yvelazenaklebi _ foTSi - (6,9 procentiT) (mosaxleobisaRwera, 2002).zemoT motanili monacemebis mixedviT, sakvlevregionSi mosaxleobis saerTo raodenobis SemcirebaSeimCneva. es naklebad Seexo am mxaris eTnikurstruqturas (Tu ar CavTvliT berZnebisa da rusebisrepatriaciis aqtiur process). qvemo qarTlSi amJamadarsebuli demografiuli situacia ganpirobebuliaXX saukunis bolodan aq ganviTarebuli procesebiT.80-iani wlebis bolos qvemo qarTlSi araqarTuli<strong>eTnikuri</strong> jgufebis (azerbaijanelebis, somxebis)politikuri gaaqtiureba SeimCneoda. marTalia, amprocess aSkara separatizmis an iridentizmis formaar miuRia, magram savele eTnografiuli masalidanCans, rom calkeuli pirebi ayenebdnen qvemo qarTlis(borCalos) avtonomiis sakiTxs. “_me mesame mdivnadvmuSaobdi da, ra Tqma unda, meti informacia mqonda.aq dapirispireba rom iyo, 88-Si ukve aqaurebi damarneulelebi gamodiodnen avtonomiis moTxovniT,rom es iyo borCalos mazra” G_ gviambobs dmanisismkvidri (janiaSvili, 2008-2010).specialur literaturaSi gamoTqmulia mosazreba,rom multieTnikur saxelmwifoebSi eTnikur umciresobaTakompaqturobas xSirad mivyavarT TviTmmarTvelobis(teritoriuli avtonomia) an sruli gamoyofismoTxovnebamde. es ganakuTrebiT exeba konkretulgeografiul arealebSi, sadac umciresobebi kompaqturadcxovroben. am regionebSi SesaZlebeliaseparatistuli saxelmwifos Seqmna; am dros teritoriulikontroli xdeba konfliqtis ZiriTadisakiTxi. im SemTxvevSi, rodesac <strong>eTnikuri</strong> jgufebisgansaxlebis arealebi nawilobriv gadafaravserTmaneTs, zemoxsenebuli moTxovnebis warmoSobisalbaToba mcirea da iSviaTad Cndeba aseTi pretenziebi.am dros ufro mniSvnelovania centralurxelisuflebaze kontrolis an gavlenis mopoveba.umciresobaTa jgufebis regionaluri koncentraciamniSvnelovani faqtoria. es didi masStabis eTnikurZaladobas ufro hgavs, vidre urbanul an didteritoriaze mimofantul umciresobebs (korneli,2004: 42-43).gasuli saukunis bolos qvemo qarTlis azerbaijanulmosaxleobaSi separatistuli tendenciebisarsebobas adasturebs sxva respodentic. daba116 117
kazreTSi mcxovrebi Cveni mTxrobeli (eTnikuradqarTveli) ixsenebs “_90-ian wlebSi iyo raRacgarTuleba. me TviTon viyavi erovnul moZraobaSida davrbodi droSebiT. SuRli iyo Cagdebuli, racimaTgan (azerbaijanelebidan) modioda, magram saidaniyo davalebuli? albaT, mezobeli qveynidan, ruse-Tidan. maSin omi iyo samaCabloSi, afxazeTSi da mesamefronti undodaT azerbaijanidan gaexsnaT. gansakuTrebiTaqtiuri iyvnen eqimebi, romlebic xalxs agitaciasuwevdnen. ZiriTadad Txoulobdnen _ marneulis,dmanisis da bolnisis, _ yofili borCalos avtonomias,magram es mere gaxmaurda. xalxi panikaSi Cavarda,azerbaijanelebi amaRam Tavs dagvesxmiano da daiwyomzadeba. Turme im sawylebs aqeT Cveni eSiniaT dasadRac tyeebs arian Sexiznuli. moxda gaugebroba.maSin gumbariZem Camoiyvana azerbaijanelebis premierministri Tu viRac, romelmac uTxra _ ras akeTebTxalxo, am xalxze ukeTesi saxlebi gaqvT da yvelaferi,rais avtonomia gindaT?! Cven ar SegiSvebT azerbaijanSiraime rom moxdes, iyaviT iq sadac xarTo. mereSerigda xalxi (janiaSvili, 2008-2010).saqarTvelosa da azerbaijanis saxelmwifoebsSoris arsebulma kargma urTierTobebma gaaZnelasaqarTveloSi mcxovreb azerbaijanelebs Sorisnacionalizmis gaRvivebisaTvis raime saxis sagareomxardaWeris miReba. arc nacionali lideri gamoikveTamaT Soris. avtonomiuri regionebisagan gansxvavebiT,aq ar arsebobs erovnuli lideri. bolos undaaRiniSnos, rom eTnopolitikuri aqtiurobis dabalidonis, azerbaijanis mTavrobis rolisa da avtonomiisararsebobis gamo, saqarTveloSi azerbaijanelebiTdasaxlebul teritoriebze simSvide SenarCunda(korneli, 2004: 74-75).rigiTma adamianebma, rogorc wesi, arc ki icodnensaqmis viTareba da areul droSi ubralod sakuTariojaxisa da qonebis gadarCenas lamobdnen, rasacbolnisis erTi mkvidric adasturebs “aq dapirispirebaerTmaneTis ayoliebiT daiwyo, qarTvelebzeTavdasxmas apirebdnen, magram ar gamouvidaT. axlaerTmaneTTan kargad arian“ (janiaSvili, 2008 _ 2010).svante korneli gasuli saukunis 80-iani wlebisbolos qvemo qarTlSi Seqmnil daZabul situaciasufro informaciis naklebobiT xsnis _ igi ixsenebs“1990 wlis SemTxvevas, rodesac informaciis naklebobispirobebSi qarTvel nacionalistebs Soris gavrceldaxmebi, TiTqos saqarTveloSi mcxovrebi azerbaijanelebigamoyofas da azerbaijanTan SeerTebasapirebdnen. am axali informaciis miRebamde, qarTvelaraformalTa jgufma Sekriba momxreebi da moawyomarSi azerbaijanelebiT dasaxlebul teritoriebze.saqarTvelos xelisuflebam, vidre saqme sisxlis-Rvramde mividoda, moaxdina Tavisi poziciebis koordinaciaazerbaijanis saxalxo frontTan, gamoarkvia,rom azerbaijanelebs ar surdaT gamoyofa, da amrigadmoaxerxa situaciis ganmuxtva” (korneli, 2004: 74).xsenebuli avtori saqarTvelos azerbaijanulimosaxleobis mier avtonomiis moTxovnis uperspeqtivobasim faqtorTanac akavSirebs, rom maTTvisZneli iqneba sadavo teritoriis mkafiod Semosaz-Rvra. isini SedarebiT daqsaqsulad saxloben saqarTvelossamxreT da samxreT_aRmosavleT sazRvrebze.marTalia, azerbaijanelebi 70%-ian umravlesobaSiarian marneulis, bolnisis da dmanisis raionebSi,magram am regionebSi aseve saxloben qarTvelebi,somxebi da qurTebi. saqarTveloSi ar arsebobsmkafiod gansazRvruli azerbaijanuli teritoriada avtonomiis Seqmnis pirobebSi azerbaijanelebisTvisZneli iqneba SemosazRvron “maTi”teritoria (xazi Cemia, l. j.) (korneli, 2004: 76).zemoxsenebuli tendencia SeimCneva somxurmosaxleobaSic, gansakuTrebiT im soflebSi sadacisini kompaqturad cxovroben. somxuri warmomav-118 119
- Page 8 and 9:
aTaSorisi urTierTobaTa problemebi,
- Page 10: usafrTxoeba _ Tavdacvis regulirebis
- Page 14 and 15: 10. B a r t h F. Introduction//Ethn
- Page 16 and 17: mogvianebiT gaCnda istoriul-geograf
- Page 18 and 19: gaizoma yoveli administraciuli dana
- Page 20 and 21: lamaliTac dakanonebuli iyo am princ
- Page 22 and 23: 1986: 92, 106, 111, 144). mniSvnelo
- Page 24 and 25: Cans (saqarTvelos istoriis 1973: 22
- Page 26 and 27: somxebi. erT-erTi yvelaze Zveli da
- Page 28 and 29: somxebi araTu Tavis nebiT, Zaldatan
- Page 30 and 31: erzrumis safaSodan, kegis sanjayida
- Page 32 and 33: eTnologma lamara faSaevam kvlevis S
- Page 34 and 35: gasaxleba ruseTidan. maT Soris yvel
- Page 36 and 37: osebis umetesoba, rogorc Cvens mier
- Page 38 and 39: gardabnis r-nSi _ 6, marneulis r-nS
- Page 40 and 41: saTvis: wyaldidobam da mewyerma gam
- Page 42 and 43: useTisken ibrunes piri _ gamoTavisu
- Page 44 and 45: qvemo qarTlis toponimikazemoT araer
- Page 46 and 47: is oromaSenma~, meore SemTxvevaSi _
- Page 48 and 49: yof. demurlo _ xaxaljvaria;yof. asa
- Page 50 and 51: erovnebis warmomadgenlebi (rusebi,
- Page 52 and 53: gaswvriv da maSin Camosaxlda sofeli
- Page 54 and 55: adre moZiebuli masalebis gamoyenebi
- Page 56 and 57: dmanisis r-is mosaxleobis 74,4% aze
- Page 58 and 59: 39. C i q o v a n i g., 2008 _ 1010
- Page 62 and 63: lobis mamakaci, romelic afiSirebs q
- Page 64 and 65: uli empiriuli masala aCvenebs, sakv
- Page 66 and 67: adgan religia jgufTaSoris gadamwyve
- Page 68 and 69: laparakoben qarTulad (SeiZleba Cven
- Page 70 and 71: mwifoebSic xsenebuli koncefciebi po
- Page 72 and 73: kargi qarTuliT laparakobda da buneb
- Page 74 and 75: globaluri kulturuli elementebis gam
- Page 76 and 77: _ Cven sofelSi, marTalia, aravin ar
- Page 78 and 79: omelic gamogvxedavs iq wavalT. es a
- Page 80 and 81: ludis yidva SegviZlia, egec ar SeuZ
- Page 82 and 83: muslimTa nawili Tavis loialobas rel
- Page 84 and 85: gvirgvinianidan Tanamedrove sacxovr
- Page 86 and 87: Semcirda leviratisa da sororatis Se
- Page 88 and 89: tabiT) warmoadgens (mag. marneulis
- Page 90 and 91: masalebi saqarTvelosa da kavkasiis
- Page 92 and 93: aRsaniSnavia, rom regionSi svanebis
- Page 94 and 95: 1. dominanti kulturebi ubiZgebs umc
- Page 96 and 97: ucxo mentalitetsa da kulturasTan Se
- Page 98 and 99: am SemTxvevis Sesaxeb bolniseli inf
- Page 100 and 101: gamoZieba daiwyo, magram sasamarTlo
- Page 102 and 103: om dapirispireba, romelsac eTnikuri
- Page 104 and 105: procesSi kulturebi Tavad gamoimuSav
- Page 106 and 107: dineba kacs, aq darCenasac azri aqv
- Page 108 and 109: iSviaTia. amdenad, azerbaijaneli um
- Page 110 and 111:
xasiaTdebian da, amdenad, isini rel
- Page 112 and 113:
adgan saqarTvelosTan xarT, TurqeTTa
- Page 114 and 115:
qmris, aramed, orives mxridan sanaT
- Page 116 and 117:
interpersonaluri urTierTobisaTvis Z
- Page 118 and 119:
da warwerebiT, xandaxan Robeebs saf
- Page 120 and 121:
ulad cxovreba, am formiT interkul-t
- Page 122 and 123:
eligiuri orientacia polieTnikursazo
- Page 124 and 125:
ebi, romlebic xSirad dakavSirebulia
- Page 126 and 127:
iqac Semogivardeba da iqave gamogWr
- Page 128 and 129:
eTnikuri da religiuri kursi, ris ga
- Page 130 and 131:
yofili muslimani (aWareli) da qrist
- Page 132 and 133:
moikides fexi. Tumca zogierT jgufSi
- Page 134 and 135:
yvelafers, rasac ieRova iTxovs Cemg
- Page 136 and 137:
om Tu keTili neba aris da gaazrebul
- Page 138 and 139:
14. j a n i a S v i l i lavrenti, q
- Page 140 and 141:
skolis administraciis momzadebaze m
- Page 142 and 143:
ganaTlebis realizaciisas (Gass, Sel
- Page 144 and 145:
kompetenturoba, maRali statusi da
- Page 146 and 147:
jgufebisagan fsiqologiuri, socialur
- Page 148 and 149:
mwifo enis aTvisebis EerT-erT mniSv
- Page 150 and 151:
Sereuli ojaxebis warmomadgenlebi, m
- Page 152 and 153:
13. Ст ефа н енко Г.Т.,
- Page 154 and 155:
socialuri erToba, sruliad gansxvave
- Page 156 and 157:
dabal xarisxs. eTnikuri jgufebi erT
- Page 158 and 159:
aranakleb mniSvnelovani da axalmosa
- Page 160 and 161:
Tvisebebi mogwonT yvelaze metad? b)
- Page 162 and 163:
unda aRiniSnos, rom urTierTobis six
- Page 164 and 165:
urTierTobaSi yoveldRiurobaSi ar gva
- Page 166 and 167:
ogorc savele masalis analizma gviCv
- Page 168 and 169:
om datovon”. “ena ar ician, ra
- Page 170 and 171:
“sxva” aris_svani. “is, rom s
- Page 172 and 173:
literatura:1. g o m e l a u r i m.,
- Page 174 and 175:
uwyobs xels. mozardebis eTnikuri id
- Page 176 and 177:
genlebi amaxvileben yuradRebas. maT
- Page 178 and 179:
ki Seewira. saflavis qvebis epitafi
- Page 180 and 181:
fokus jgufebSi muSaobisas “erovnu
- Page 182 and 183:
mis erT-erT yvelaze mniSvnelovan Se
- Page 184 and 185:
ormxrivi uaryofiTi stereoti pi _qse
- Page 186 and 187:
tendenciis _ samyaros `Tavisianebad
- Page 188 and 189:
gamonaTqvamebi: es Cveni qveyanaa;
- Page 190 and 191:
`mtris xati~ ayalibebs winaswar gan
- Page 192 and 193:
ganixilaven eTnikuri jgufebis arseb
- Page 194 and 195:
principebs, magram amas ara marto o
- Page 196 and 197:
mSvidobiani Tanaarsebobis magivrad
- Page 198 and 199:
karnaxobs erTi mxare, meore ki eqve
- Page 200 and 201:
aseTi suraTi miuTiTebs daxurul, nak
- Page 202 and 203:
interviu #1dmanisilia _ batono XX,
- Page 204 and 205:
Tqven ambobT, rom sul sxvadasxva xa
- Page 206 and 207:
espon. _ maSaveraSi ki.lia _ somxur
- Page 208 and 209:
interviu #2dmanisilia _ ar gaqvT su
- Page 210 and 211:
literatura:1. m e l i q i S v i l i
- Page 212 and 213:
xSiri iyo dapirispireba da konfliqt
- Page 214 and 215:
SeiZleba ufro kulturis daxurul tips
- Page 216 and 217:
ZiriTadi tipis sawarmo iyo: mevenax
- Page 218 and 219:
arxi saerTod ganadgurebulia. sof. s
- Page 220 and 221:
2. socialuri distanciis da informac
- Page 222 and 223:
macias eqvemdebareba tradiciuli sis
- Page 224 and 225:
interact frequently. There were and
- Page 226 and 227:
predestined to marginal status, eve
- Page 228 and 229:
4. Socio-economic factors play sign