Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

nisatie. Daarmee werd de weg geopend voor de ‘vertrossing’,
die vooral een aanpassing van de programmering naar meer
neutrale publiekstrekkers op primetime inhoudt, en voor de
algehele commercialisering van de band met het publiek. Ten
tweede wordt de onderlinge ontkoppeling van Vara, PvdA en
n v v aan het einde van de jaren zestig als doorslaggevend moment
gezien in de ontzuiling van de Rode Familie zelf.
Het gegeven van de Omroepwet confronteert de Vara steeds
dwingender met het probleem van de omroepmarkt. De Vara
wordt gedwongen met de andere omroepen te concurreren
om de gunst van iedereen. Het andere gegeven, dat van de
ontkoppeling, stelt de Vara voor een identiteitsprobleem. Wat wil
‘onze’ Vara, waar staat zij voor. ‘Groot’ en ‘rood’ zijn de termen
waarmee deze dubbele problematiek wordt beschreven. C y ­
nici menen dat hier alleen maar sprake kan zijn van ‘groot’ of
‘rood’; optimisten geloven in de levenskansen van een ‘grote’
en ‘rode’ Vara.
De nieuwe voorzitter Van Dam beschouwt dit dilemma in­
middels als achterhaald. Volgens hem gaat het nu om ‘groot en
goed’ en dat uitgangspunt lijkt voor hem tegelijkertijd een
realistische garantie voor een zekere progressiviteit. ‘Rood’ is
voor hem een onbruikbaar criterium geworden. De kijker en
de luisteraar hebben daar immers geen boodschap meer aan;
zij ervaren zich niet langer als lid van een collectief maar als
individuele omroepconsument. De enige manier waarop de
Vara haar progressieve karakter nog kan ontwikkelen, is
blijkbaar het brengen van kwaliteit voor een groot publiek.
Daarmee lijkt zo langzamerhand het einde in zicht van een
lange geschiedenis: de geschiedenis van de Vara als instru­
ment van de beweging. In die geschiedenis zijn drie fasen te
onderscheiden. De eerste fase loopt van de oprichting van de
Vereniging van Arbeiders Radio Amateurs in 1925 tot eindjaren
vijftig, de pionierstijd van het radiowerk. Het is ook de
periode van de verzuiling. De tweede fase staat in het teken
van het nieuwe medium, de televisie. Dit zijn de jaren zestig,
107