18.09.2013 Views

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

halve collaboratie hij echter al in 1940 scherp heeft afgewezen.50<br />

Wanneer we afzien <strong>van</strong> <strong>de</strong> ‘ou<strong>de</strong> gar<strong>de</strong>’ <strong>de</strong>r Banningianen,<br />

lijkt Cohens positieve oor<strong>de</strong>el over Bannings revisionisme in<br />

<strong>de</strong>ze j aren <strong>de</strong> eenzame uitzon<strong>de</strong>ring die <strong>de</strong> ‘nieuwlinkse’ regel<br />

bevestigt.51 Pas in <strong>de</strong> laatste jaren lijkt <strong>het</strong> beeld weer enigszins<br />

te verschuiven. Dat is on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re een gevolg <strong>van</strong> nieuwe interpretaties<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> erfenis <strong>van</strong> Hendrik <strong>de</strong> Man, maar ook <strong>van</strong><br />

een meer algemene herwaar<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>het</strong> socialisme <strong>van</strong> ‘30-<br />

60’ in kringen <strong>van</strong> <strong>de</strong> PvdA en el<strong>de</strong>rs.52 Uit <strong>de</strong> kring <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Woodbrookers stamt <strong>het</strong> recente boek <strong>van</strong> Coos Huysen, Socialisme<br />

als opdracht, die zich fel verweert tegen <strong>de</strong> vermeen<strong>de</strong><br />

vaagheid <strong>van</strong> Bannings personalisme en ook Rogiers aanval<br />

op an<strong>de</strong>re punten ‘kwalijk’ noemt. Bannings ethische overwegingen<br />

staan immers nooit los <strong>van</strong> een concreet socialistisch<br />

program. Hij mag dan soms hebben getracht <strong>het</strong> onverzoenlijke<br />

te verzoenen; als <strong>het</strong> erop aankwam, was hij ‘overdui<strong>de</strong>lijk’,<br />

bij voorbeeld inzake <strong>de</strong> aanvaarding door <strong>de</strong> s d a p <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

nationale <strong>de</strong>fensie o f <strong>de</strong> Indonesië-politiek <strong>van</strong> <strong>de</strong> naoorlogse<br />

PvdA. O ok <strong>het</strong> verwijt <strong>van</strong> elitisme houdt geen steek: socialisme<br />

en <strong>de</strong>mocratie zijn voor Banning onlosmakelijk. De<br />

suggestie <strong>van</strong> een min<strong>de</strong>re <strong>de</strong>mocratische gezindheid is dan<br />

ook ‘pure nonsens’. Al met al was Banning ‘geen man die per<br />

<strong>de</strong>finitie speel<strong>de</strong> op <strong>de</strong> rechtervleugel <strong>van</strong> <strong>de</strong> sociaal-<strong>de</strong>mo-<br />

cratie’.53<br />

Karakteristiek is ook hoe zijn dochter en biografe op dit<br />

punt oor<strong>de</strong>elt — een oor<strong>de</strong>el dat naar intentie en formulering<br />

niet ver af lijkt te liggen <strong>van</strong> wat Banning zelf gezegd zou<br />

hebben. O ok zij verzet zich tegen <strong>het</strong> verwijt, bij voorbeeld<br />

aan <strong>de</strong> initiatiefnemers <strong>van</strong> <strong>de</strong> n v b , dat zij autoritair en elitair<br />

waren: ‘Als men zich een elite voel<strong>de</strong>, dan was dat altijd verbon<strong>de</strong>n<br />

met <strong>de</strong>emoed, met een zich geroepen weten, niet uit<br />

eigen kracht han<strong>de</strong>len, maar in opdracht en verantwoor<strong>de</strong>­<br />

lijkheid tegenover God en gemeenschap staan. Zeker voor<br />

zover <strong>het</strong> Wim Banning betreft was <strong>van</strong> een elite-besef uit­<br />

153

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!