Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

tie. In socialistische kring wordt ook nagedacht over en geëxperimenteerd
met een nieuwe plaatsbepaling van de gemeenten
tegen de achtergrond van de problemen waar de verzorgingsstaat
mee kampt. Gedachten hierover zijn onder meer
ontvouwd in het WBS-rapport ‘Gemeenten als proeftuin —
voor een houdbare verzorgingsstaat’, in het jongste advies-
gemeenteprogramma van de PvdA en in recente uitgaven van
het Sociaal en Cultureel Planbureau.21
Deze beschouwingen hebben gemeen dat zij de gemeenten
een rol toekennen bij de vernieuwing van de verzorgingsstaat.
Deze lijdt aan een tekort aan doelmatigheid en maatschappe­
lijke effectiviteit, is financieel onbeheersbaar en bestuurlijk te
gecompliceerd. Een herziening van de verhouding tussen
burger en overheid, tussen collectieve sector en marktsector,
is daarom onvermijdelijk geworden. Daarbij staat vast dat de
overheid een aantal van haar sturende pretenties zal moeten
laten varen.
Gemeenten lijken zeer wel in staat om als wegbereiders
voor nieuwe verhoudingen op te treden. Juist op lokaal niveau,
waar vele maatschappelijke organisaties zijn betrokken
bij de uitvoering van overheidstaken, zien we hoe de overheid
zich meer en meer toelegt op een bemiddelende en stimulerende
rol in dit proces, waarbij vanuit het algemeen belang
wordt bijgestuurd. Een parallelle ontwikkeling zien we op het
gebied van economie en stedelijke vernieuwing, waar de belangstelling
voor publiek-private samenwerking groeit. Op
deze wijze worden nieuwe patronen en verhoudingen en een
nieuwe stijl van overheidsinterventie beproefd, waarvan de
betekenis boven het lokaal bestuur uitstijgt.
De planners
Dit alles is natuurlijk niet zonder gevolgen gebleven voor de
opvattingen over planning. Veroorzaakten de niet geringe
sturende pretenties van de lokale overheid in de j aren zeventig
gepolariseerde verhoudingen met bedrijfsleven en maat­
97