Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

numentale kunst een centrale plaats innamen. Dit ideaal was
niet iets voor na de revolutie. Men geloofde eerder in evolutie
en in het zoveel mogelijk hier en nu realiseren van praktische
resultaten die aan dit ideaal tegemoet kwamen en het dichterbij
brachten. Het meest typerende resultaat van deze stroming
vormt de sociale woningbouw van de Amsterdamse School.
In de loop van de jaren twintig ontstaat op deze mystiek-
socialistische tendens een modernistische reactie. Stadsontwikkelaars,
architecten en kunstenaars als Van Lohuizen, Van
Eesteren en Mondriaan zetten zich af tegen het besloten
knusheidsideaal van ‘de nieuwe gemeenschap’. Zij kiezen radicaal
voor een nieuwe zakelijke esthetiek in aansluiting op demografische
en volkshygiënische uitgangspunten. Zij zien
een stadsbeeld voor zich, gedomineerd door de horizontale
lijnen van het viaduct en de verticale lijnen van de fabrieksschoorsteen.
Dit functionalistische ‘Nieuwe Bouwen, waarin
wordt uitgegaan van een strikte scheiding tussen de verschillende
functies van de stad —wonen, werken, ontspanning en
verkeer — zal de ‘gemeenschaps’stroming snel overvleugelen
en na de oorlog de grondslag blijven van de uitbreidingsplannen
van de hoofdstad.
Tegen de achtergrond van deze ontwikkeling in Amsterdam
en daarbuiten zet vanaf het eind van de jaren twintig een
figuur zijn stempel op het sociaal-democratisch cultuurbeleid
als geheel. Dat is Boekman, partijbestuurder, raadslid en vanaf
1931 hoofdredacteur van De Sociaal-Democraat, het discussieblad
van de partij, en wethouder Kunstzaken. Boekman is
geen groot bewonderaar van het drastische vernieuwings-
streven van het Nieuwe Bouwen. Met name de neiging om de
stadsplanning aan te passen aan het verkeer wijst hij af De
planning moet er in zijn ogen eerder op gericht zijn het ver­
keer daarheen te dwingen waar men het met het oog op de an­
dere stadsfuncties wil hebben.1 Maar evenmin kan hij veel
waardering opbrengen voor produkten van de Amsterdamse
School, noch voelt hij zich verbonden met haar idealen. De
in