Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

tal niet-beoogde, negatieve gevolgen voor de partijcultuur
rijst de vraag o f een positief oordeel wel op zijn plaats is.
Zeker als we hierin betrekken dat ‘het primaat van de politiek’
als doctrine de partij het zicht heeft ontnomen op het belang
van andere dan politieke organisaties en haar maatschappelijk
contactenpatroon heeft doen verschralen. Toch mag men dit
alles niet generaliseren. Genoemde negatieve verschijnselen
manifesteerden zich vooral in de universiteitssteden, elders
gold dat in veel minder sterke mate. Bovendien waren de problemen
aan het eind van het decennium tenminste voor een
deel overwonnen.18
Ten slotte mogen de problemen die zich voordeden niet het
zicht verduisteren op de situatie die bestond vóór 1970. Wallage
zegt het in zijn terugblik als volgt: ‘Laat niemand vergeten
hoe in dit land vóór de tijden van politisering en meerder-
heidsvorming lokaal werd bestuurd. [...] Wie het autoverkeer
uit de binnenstad wilde, wie regels wilde voor openbaarheid,
wie onderwijsvernieuwing planmatig aangepakt wilde zien,
wie voorrang wilde voor de oude wijken en daarmee een po­
litieke prioriteitsstelling en meerjarenramingen, ja die vroeg
te veel van een afspiegelingscollege zonder program.’
De planners
Het planningsconcept van de j aren zeventig week sterk af van
datgene waar een vorige generatie zich door liet leiden. Jarenlang
had het ciAM-denken als inspiratiebron dienst gedaan.
Dit was nu echter uit de gratie, zonder dat er een nieuw ‘grand
design’ voor in de plaats kwam. Eigenlijk een paradoxale si­
tuatie: de generatie die zich met de leus ‘de verbeelding aan de
macht’ een weg naar de macht had gebaand, bleek geen behoefte
te hebben aan een centraal toekomstontwerp. Men
moet dit verklaren uit de fundamenteel-democratische notie,
die aan het handelen van deze generatie ten grondslag lag. Een
‘masterplan’, waarvan latere plannen een afgeleide vormen,
paste niet bij de planning van onderop die werd nagestreefd.
89