Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

More documents

Recommendations

Info

numentale kunst een centrale plaats innamen. Dit ideaal was niet iets voor na de revolutie. Men geloofde eerder in evolutie en in het zoveel mogelijk hier en nu realiseren van praktische resultaten die aan dit ideaal tegemoet kwamen en het dichterbij brachten. Het meest typerende resultaat van deze stroming vormt de sociale woningbouw van de Amsterdamse School. In de loop van de jaren twintig ontstaat op deze mystiek- socialistische tendens een modernistische reactie. Stadsontwikkelaars, architecten en kunstenaars als Van Lohuizen, Van Eesteren en Mondriaan zetten zich af tegen het besloten knusheidsideaal van ‘de nieuwe gemeenschap’. Zij kiezen radicaal voor een nieuwe zakelijke esthetiek in aansluiting op demografische en volkshygiënische uitgangspunten. Zij zien een stadsbeeld voor zich, gedomineerd door de horizontale lijnen van het viaduct en de verticale lijnen van de fabrieksschoorsteen. Dit functionalistische ‘Nieuwe Bouwen, waarin wordt uitgegaan van een strikte scheiding tussen de verschillende functies van de stad —wonen, werken, ontspanning en verkeer — zal de ‘gemeenschaps’stroming snel overvleugelen en na de oorlog de grondslag blijven van de uitbreidingsplannen van de hoofdstad. Tegen de achtergrond van deze ontwikkeling in Amsterdam en daarbuiten zet vanaf het eind van de jaren twintig een figuur zijn stempel op het sociaal-democratisch cultuurbeleid als geheel. Dat is Boekman, partijbestuurder, raadslid en vanaf 1931 hoofdredacteur van De Sociaal-Democraat, het discussieblad van de partij, en wethouder Kunstzaken. Boekman is geen groot bewonderaar van het drastische vernieuwings- streven van het Nieuwe Bouwen. Met name de neiging om de stadsplanning aan te passen aan het verkeer wijst hij af De planning moet er in zijn ogen eerder op gericht zijn het ver keer daarheen te dwingen waar men het met het oog op de an dere stadsfuncties wil hebben.1 Maar evenmin kan hij veel waardering opbrengen voor produkten van de Amsterdamse School, noch voelt hij zich verbonden met haar idealen. De in
lijn van Wibaut wordt door Boekman dan ook allerminst ongewijzigd voortgezet. Toch pakt hij de draad van diens werk op een karakteristieke manier op met zijn inspanningen voor een politiek van cultuurspreiding. Zowel zijn beleid als wethouder Kunstzaken tussen 1931 en 1940, als zijn proefschrift Overheid en kunst in Nederland (1939) staat in het teken van het toegankelijk maken van de bestaande cultuur voor de arbeidersklasse: het verlagen van entreeprijzen voor museum, schouwburg en concertzaal, en het organiseren van volksvoorstellingen en volksconcerten. Boekman is wars van enig esthetisch-socialisme. Hij ontwikkelt daartegenover een typisch reformistisch (Kautsky- aans) model van cultuurpolitiek: geen eigen socialistische cultuur o f kunstproduktie, maar het wekken en vergroten van belangstelling van het volk voor de erkende cultuur. Kunstenaars en intellectuelen hebben tegenover het proletariaat een opvoedende taak. Zij dienen daartoe het monopolie van de heersende klasse op de hoogtepunten uit de burgerlijke cultuur te doorbreken om die toegankelijk te maken voor de massa: herverdelingsbeleid gericht op een grotere gelijkheid van kansen. Boekman laat zich dan ook zo min mogelijk in met esthetische kwesties, noch met ethische kwesties als toelaatbaarheid, die in de jaren dertig overigens steeds dwingender naar voren kwamen. Zijn cultuurpolitiek vormt daarmee een soort schakel tussen het gemeenschapssocialisme van W ibaut cum suis en de nieuwe zakelijkheid van de technocraten. Voortbouwend op de sociale spreidingsgedachte van de eerste zoekt hij aansluiting bij moderne demografische en sociogra fische beleidsprincipes gericht op ‘de gehele bevolking’ en ‘het algemeen belang’. Naast deze ontwikkeling, waarbij de sociaal-esthetische principes van het gemeenschapssocialisme en van de nieuwe zakelijkheid worden aangepast en ‘vertaald’ in het esthetisch neutrale beleidsmodel van de cultuurspreiding, kan vanaf het midden van de jaren twintig in de Nederlandse sociaal- 112
Page 1 and 2:
Socialisme en gemeenten: het commun
Page 3 and 4:
H et negende jaarboek voor het demo
Page 5 and 6:
Het negende jaarboek voor het democ
Page 7 and 8:
Inleiding
Page 9 and 10:
element uit de sociaal-democratisch
Page 11 and 12:
toekomstbeeld was in feite al in de
Page 13 and 14:
Het jaarboek bevat verder een besch
Page 15 and 16:
JOS PERRY Aanpakken wat mogelijk is
Page 17 and 18:
‘die arbeiders horen bij ons’,
Page 19 and 20:
de lokale overheden. Wat de sd ap t
Page 21 and 22:
sterk spreekt tot de massa der arbe
Page 23 and 24:
Geen wonder dat de sd ap in de prak
Page 25 and 26:
te brengen, die Wibaut en met hem d
Page 27 and 28:
zij dus allen voldoende garanties z
Page 29 and 30:
wekkend als men de totale sterkte v
Page 31 and 32:
vorm ings-politiek in socialistisch
Page 33 and 34:
zaken zoals grondpolitiek en erfpac
Page 35 and 36:
van wat socialisten oorspronkelijk
Page 37 and 38:
van de norm afweek, werden aparte c
Page 39 and 40:
was niet helemaal ongegrond. In het
Page 41 and 42:
Twee maanden later echter, in janua
Page 43 and 44:
‘catastrophe-politiek’—hij do
Page 45 and 46:
woordigers van Amsterdam, de partij
Page 47 and 48:
dan ooit. Inzet voor de partij was
Page 49 and 50:
van 1939—de laatste waaraan de sd
Page 51 and 52:
waren haar oprichters, op hun weg n
Page 53 and 54:
i8—De door mij gecursiveerde woor
Page 55 and 56:
★ integratie. Een biografische st
Page 57 and 58:
85—Tekst circulaire ‘De samenst
Page 59 and 60: ging in het machtsvacuüm voorzien
Page 61 and 62: het landelijke programma van dat ja
Page 63 and 64: meentelijk programma van 1946 tot d
Page 65 and 66: gelederen. Met name de toename van
Page 67 and 68: 111 Dejaren vijftig en zestig: de b
Page 69 and 70: Als hoofdarchitect bij de afdeling
Page 71 and 72: evorderen. Daartoe werd de wijkgeda
Page 73 and 74: was nog geen aarzelen bij,’ zou t
Page 75 and 76: Enschede (Wesselerbrink), Groningen
Page 77 and 78: munistische vertegenwoordigingen wo
Page 79 and 80: geen plaats was ingeruimd voor de b
Page 81 and 82: ook van de lokale conflicten in de
Page 83 and 84: voortzetting van het overloopbeleid
Page 85 and 86: lingsmodel, waarvan de uitkomst nie
Page 87 and 88: evorderlijk voor het onafhankelijk
Page 89 and 90: Van ruimtelijke planning vernam men
Page 91 and 92: links in de dagelijkse besturen de
Page 93 and 94: In 1978 ontdooien de verhoudingen.
Page 95 and 96: Innovaties Was het in eerste instan
Page 97 and 98: schappelijke organisaties, de overh
Page 99 and 100: lijven, maar de omstandigheden ware
Page 101 and 102: uitengesloten als gevolg van werklo
Page 103 and 104: ió—‘Gemeentelijke democratie
Page 105 and 106: IDO WEIJERS Van ons en voor iederee
Page 107 and 108: die een korte periode van dynamiek
Page 109: Drie modellen van cultuurpolitiek
Page 113 and 114: Wandervogel en de Sozialistische Ar
Page 115 and 116: massacultuur: zij brengt nationaal
Page 117 and 118: de massa ‘die denkt met het hart
Page 119 and 120: de Bachvereniging, die door cultive
Page 121 and 122: andere omroepverenigingen komt een
Page 123 and 124: a f’ de dienst uitmaken, maar het
Page 125 and 126: Buskes voert hij bij voorbeeld een
Page 127 and 128: De satire van ‘Zo is het’ betek
Page 129 and 130: 7—Zie J.Bank, Opkomst en ondergan
Page 131 and 132: Profiel
Page 133 and 134: In de tweede periode, die zich uits
Page 135 and 136: politieke richting van zijn partij
Page 137 and 138: praktisch van geenerlei beteekenis
Page 139 and 140: klassenstrijd tot socialistische me
Page 141 and 142: gie’, en zijn eis dat het sociali
Page 143 and 144: Banning’ als een ‘drijver’, d
Page 145 and 146: mee. Zij dachten daarbij te staan o
Page 147 and 148: wordt ook hier nauw gelieerd aan he
Page 149 and 150: schrijft Vorrink, geestelijk en pol
Page 151 and 152: halve collaboratie hij echter al in
Page 153 and 154: de macht en het daaruit voortvloeie
Page 155 and 156: vermogen om innerlijk recht te doen
Page 157 and 158: sociologie en psychologie, en zeker
Page 159 and 160: grond komt, en dat een moderne demo
Page 161 and 162:
7— O ok in vergelijking met het i
Page 163 and 164:
den ‘als historiese en zedelijke
Page 165 and 166:
menleving als oplichterij, De Arbei
Page 167 and 168:
41—Het Vrije Volk, 21-2-1953. Zie
Page 169 and 170:
Personenregister Personalia auteurs
Page 171 and 172:
Ees teren, van: 69 v, n 1 Enzensber
Page 173 and 174:
Spelberg, E.J.: 122 Spiekman, Hendr
show all

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?