Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

More documents

Recommendations

Info

Drees niet tegen, maar benadrukte herhaaldelijk dat niet de schijn mocht ontstaan ‘dat wij de gangmakers voor de loonsverlaging zouden zijn. sd ap en n v v hadden samen besloten elke loonsverlaging af te wijzen; ‘hiervan kunnen wij ons niet een, twee, drie losmaken’. Er ging dan ook een circulaire naar de fracties met de oproep geen medewerking aan loonkorting te verlenen —althans niet zonder instemming van de leden en zo nodig raadpleging van het partijbestuur (de les van Rotterdam!).70 In maart 1932 congresseerde de partij in Haarlem. Een bewogen congres, dat op een scheuring zou uitlopen. Opposant RJ. Schmidt viel de partijleiding aan op haar ‘politiek van het kleinste kwaad’ zoals die onder meer in de circulaire aan de gemeenteraadsleden tot uiting kwam. In zijn ogen kwam die circulaire neer op aanvaarding van loonsverlaging voor het overheidspersoneel.71 Woudenberg noemde deze uitleg tendentieus, maar Schmidt had in zijn taxatie van de stemming bij althans een deel van de partijleiding geen ongelijk. Niet alleen uit Rotterdam maar ook uit andere plaatsen kwamen inmiddels suggesties de wethouderszetels op te geven dan wel het bezetten ervan opnieuw aan strengere voorwaarden te binden: ‘nee, tenzij...’72 De scheuring — duizenden verlieten de partij, onder hen 23 raadsleden — bracht geen rust. O ok velen die, anders dan Schmidt en de zijnen, de sd ap trouw bleven, ervoeren de fe- bruari-circulaire als halfslachtig. Woudenberg repliceerde: de gemeenten zijn verschillend ‘en daarom moet er verschillend gehandeld worden’.73 Geen onredelijk standpunt; maar een heid leek in deze moeilijke situatie onmisbaarder dan ooit. In tussen scheen een nieuwe slag in de bezuinigingscampagne te worden voorbereid: steunverlaging. In de partijtop groeide een wanhoopsstemming. J.W. Matthijsen wilde actie; iedere medewerking moest worden geweigerd, desnoods moest de zaak in gemeenten als Zaandam en Amsterdam maar vastlo pen. Albarda raakte in paniek, voorzag een chaos en sprak van 43
‘catastrophe-politiek’—hij doelde daarmee niet op de politiek van Ruijs de Beerenbrouck en consorten, maar op die van Matthijsen.74 Tijdens een dramatische bijeenkomst van de partijraad op n juni 1932 riep Albarda apocalyptische voorstellingen op van wat er zou gebeuren als de partij, zoals Matthijsen en ook Woudenberg bepleitten, de raadsfracties zou oproepen elke medewerking aan de steunverlaging te weigeren. Albarda voorzag acute betalingsmoeilijkheden bij de gemeenten; hongeroproer; regeringstroepen die dit zouden komen neerslaan; dood en verderf Hij sprak van een actie ‘die mislukken moet en groote kans heeft in elkaar te worden geschoten. Werd een steunverlaging door de Tweede Kamer geaccepteerd, dan moesten de gemeenteraden deze uitvoeren. Behalve bij theoretici als W. A.Bonger en Th. van der Waer- den kreeg partijleider Albarda opmerkelijk weinig steun. Bezadigde gemeentebestuurders als De Zeeuw en Reinalda reageerden nogal nuchter op Albarda’s nachtmerrie. Reinalda achtte evenals Woudenberg aanvaarding van de steunverlaging onmogelijk en herinnerde aan de nog steeds geldende congresuitspraak van 1923: aanvaarding van wethouderszetels diende ertoe ‘sociale maatregelen tot stand te brengen o f afbraak ervan tegen te gaan’. Hij en diverse anderen spraken nu over het verlaten van de wethoudersposten als iets dat nog hooguit een kwestie van tijd was. De vanzelfsprekendheid waarmee enkele maanden eerder nog vrijwel iedereen deze zetels wilde vasthouden, was verdwenen. Loonsverlaging vond men desnoods acceptabel, steunverlaging niet. Een steeds terugkerend argument in de discussie was dat ‘de arbeiders het niet zouden begrijpen’ wanneer de partij geen verzet zou bieden. Op Bongers metafoor van het zinkend schip — de economische situatie was écht heel ernstig, waarschuwde hij — reageerde B.C. Franke (gemeenteraadslid te Amsterdam) met de constatering ‘dat men het schip redden wil door de bulletjes van de arbeiders overboord te zetten’. 44
Page 1 and 2: Socialisme en gemeenten: het commun
Page 3 and 4: H et negende jaarboek voor het demo
Page 5 and 6: Het negende jaarboek voor het democ
Page 7 and 8: Inleiding
Page 9 and 10: element uit de sociaal-democratisch
Page 11 and 12: toekomstbeeld was in feite al in de
Page 13 and 14: Het jaarboek bevat verder een besch
Page 15 and 16: JOS PERRY Aanpakken wat mogelijk is
Page 17 and 18: ‘die arbeiders horen bij ons’,
Page 19 and 20: de lokale overheden. Wat de sd ap t
Page 21 and 22: sterk spreekt tot de massa der arbe
Page 23 and 24: Geen wonder dat de sd ap in de prak
Page 25 and 26: te brengen, die Wibaut en met hem d
Page 27 and 28: zij dus allen voldoende garanties z
Page 29 and 30: wekkend als men de totale sterkte v
Page 31 and 32: vorm ings-politiek in socialistisch
Page 33 and 34: zaken zoals grondpolitiek en erfpac
Page 35 and 36: van wat socialisten oorspronkelijk
Page 37 and 38: van de norm afweek, werden aparte c
Page 39 and 40: was niet helemaal ongegrond. In het
Page 41: Twee maanden later echter, in janua
Page 45 and 46: woordigers van Amsterdam, de partij
Page 47 and 48: dan ooit. Inzet voor de partij was
Page 49 and 50: van 1939—de laatste waaraan de sd
Page 51 and 52: waren haar oprichters, op hun weg n
Page 53 and 54: i8—De door mij gecursiveerde woor
Page 55 and 56: ★ integratie. Een biografische st
Page 57 and 58: 85—Tekst circulaire ‘De samenst
Page 59 and 60: ging in het machtsvacuüm voorzien
Page 61 and 62: het landelijke programma van dat ja
Page 63 and 64: meentelijk programma van 1946 tot d
Page 65 and 66: gelederen. Met name de toename van
Page 67 and 68: 111 Dejaren vijftig en zestig: de b
Page 69 and 70: Als hoofdarchitect bij de afdeling
Page 71 and 72: evorderen. Daartoe werd de wijkgeda
Page 73 and 74: was nog geen aarzelen bij,’ zou t
Page 75 and 76: Enschede (Wesselerbrink), Groningen
Page 77 and 78: munistische vertegenwoordigingen wo
Page 79 and 80: geen plaats was ingeruimd voor de b
Page 81 and 82: ook van de lokale conflicten in de
Page 83 and 84: voortzetting van het overloopbeleid
Page 85 and 86: lingsmodel, waarvan de uitkomst nie
Page 87 and 88: evorderlijk voor het onafhankelijk
Page 89 and 90: Van ruimtelijke planning vernam men
Page 91 and 92: links in de dagelijkse besturen de
Page 93 and 94:
In 1978 ontdooien de verhoudingen.
Page 95 and 96:
Innovaties Was het in eerste instan
Page 97 and 98:
schappelijke organisaties, de overh
Page 99 and 100:
lijven, maar de omstandigheden ware
Page 101 and 102:
uitengesloten als gevolg van werklo
Page 103 and 104:
ió—‘Gemeentelijke democratie
Page 105 and 106:
IDO WEIJERS Van ons en voor iederee
Page 107 and 108:
die een korte periode van dynamiek
Page 109 and 110:
Drie modellen van cultuurpolitiek
Page 111 and 112:
lijn van Wibaut wordt door Boekman
Page 113 and 114:
Wandervogel en de Sozialistische Ar
Page 115 and 116:
massacultuur: zij brengt nationaal
Page 117 and 118:
de massa ‘die denkt met het hart
Page 119 and 120:
de Bachvereniging, die door cultive
Page 121 and 122:
andere omroepverenigingen komt een
Page 123 and 124:
a f’ de dienst uitmaken, maar het
Page 125 and 126:
Buskes voert hij bij voorbeeld een
Page 127 and 128:
De satire van ‘Zo is het’ betek
Page 129 and 130:
7—Zie J.Bank, Opkomst en ondergan
Page 131 and 132:
Profiel
Page 133 and 134:
In de tweede periode, die zich uits
Page 135 and 136:
politieke richting van zijn partij
Page 137 and 138:
praktisch van geenerlei beteekenis
Page 139 and 140:
klassenstrijd tot socialistische me
Page 141 and 142:
gie’, en zijn eis dat het sociali
Page 143 and 144:
Banning’ als een ‘drijver’, d
Page 145 and 146:
mee. Zij dachten daarbij te staan o
Page 147 and 148:
wordt ook hier nauw gelieerd aan he
Page 149 and 150:
schrijft Vorrink, geestelijk en pol
Page 151 and 152:
halve collaboratie hij echter al in
Page 153 and 154:
de macht en het daaruit voortvloeie
Page 155 and 156:
vermogen om innerlijk recht te doen
Page 157 and 158:
sociologie en psychologie, en zeker
Page 159 and 160:
grond komt, en dat een moderne demo
Page 161 and 162:
7— O ok in vergelijking met het i
Page 163 and 164:
den ‘als historiese en zedelijke
Page 165 and 166:
menleving als oplichterij, De Arbei
Page 167 and 168:
41—Het Vrije Volk, 21-2-1953. Zie
Page 169 and 170:
Personenregister Personalia auteurs
Page 171 and 172:
Ees teren, van: 69 v, n 1 Enzensber
Page 173 and 174:
Spelberg, E.J.: 122 Spiekman, Hendr
show all

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?