Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Innovaties
Was het in eerste instantie de financiële nood der tijden, die
fungeerde als katalysator voor vernieuwingen, er lagen ook
meer structurele overwegingen ten grondslag aan de ‘innovi-
tis’, los van de bezuinigingen. Zeker, meer doelmatigheid en
efficiency van de overheidsorganisatie zijn dringend gewenst,
maar nog belangrijker is de doeltreffendheid van het overheidsoptreden.
Wil de overheid overeind blijven bij de snelle
veranderingen, die samenleving en economie thans doorma­
ken, dan zal zij nogal ingrijpend moeten veranderen. Moderne
managementopvattingen zullen, waar dit mogelijk en verantwoord
is, de plaats moeten innemen van de klassieke,
Weberiaanse bureaucratieprincipes, die tot nu toe de overheidsorganisatie
beheersen. Pogingen tot een dergelijke cultuurverandering
zijn in de jaren tachtig alom aan de orde in
de Nederlandse gemeenten (en het kan geen toeval zijn, dat
PvdA-bestuurders zich daarbij veelal als de smaakmakers manifesteren).
Organisatievernieuwing, automatisering, financieel
management, kwaliteitsbevordering zijn, naast doelmatigheid
en efficiency, de sleutelwoorden. Principes als despecialisatie
en decentralisatie doen hun intrede. De gemeentelijke
overheidsorganisaties moeten ‘platter’ en de ambtenaren
moeten eigenlijk permanent in opleiding. Privatisering
wordt pragmatisch benaderd. De managers doen hun intrede
en lijken belangrijker dan ‘inhoudelijke’ vaklui.
De burger mag daarbij niet worden vergeten. Organisatie-
vernieuwingen dienen evenzeer het meer ‘cliëntgericht’ functioneren
van de overheid. O ok welbegrepen eigenbelang
speelt hier uiteraard een rol. In een tijd waarin de overheid
minder populair is en de ‘terugtred van de overheid’ de dominante
ideologische onderstroom is, kunnen gemeenten zich
vanzelfsprekend geen ondermaatse dienstverlening aan de
burger veroorloven. Maatstaf dient te zijn wat elders in de
maatschappij gebruikelijk is.
De innovitis raakt echter niet alleen de overheidsorganisa­
9 6