Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

More documents

Recommendations

Info

achterban van gewone, eenvoudige mensen en een verworven positie in de omroepwereld—kristalliseren onder druk van het vernieuwingsstreven in de sociaal-democratie in de loop van de naoorlogse j aren uit tot de harde kern van de identiteit van de Vara. De kritiek op de Vara in kringen van de Doorbraak staat precies haaks op deze twee elementen. Illustratief zijn hier de verschillende bijdragen van intellectuelen uit deze hoek aan het debat over een nationale omroep in 1954. Ten eerste valt hier een sterke nadruk op culturele leiding te onderscheiden. Cultuurbeleid betekent in deze religieus geïnspireerde kritiek vooral correctie en distantie van de massa. Zo acht Idenburg, topambtenaar onder Van der Leeuw, later onder andere hoogleraar opvoedkunde te Amsterdam, invloed van de massa der luisteraars weinig verheffend. Volgens hem komt het daarom aan op ‘bewuste, weloverwogen leiding door de beste men sen, welke ons land oplevert.’14 Een andere bekende door- braakfiguur, dominee Ruitenberg, stelt dat er maar een instantie is die hier leiding kan geven, dat is de overheid. Die moet het cultuurbeleid in handen leggen van een nationale elite, aangezien ‘de tramconducteur, de monteur, de kantoorbediende, de landarbeider en de winkelier hun radio anders zien dan de hoogleraar Egyptisch’. Niet dat hij zich zorgen maakt dat de radio te weinig tegemoet zou komen aan de culturele behoeften van intellectuelen. Waar het hem om gaat is, dat al deze mensen in het bestaande bestel onvoldoende worden gedwongen zich te verheffen tot het culturele niveau van de intellectuele elite, dat als maatstaf en als de nationale cultuur moet worden beschouwd. Matiging en distantie van de vul gaire verlangens van de massa en in plaats van groepsvorming onderwerping aan een absolute culturele leiding: ‘Wat wij leren moeten is, dat er gradatie in verantwoordelijkheid is, en dat wij, Nederlanders, tezamen bij het geheel betrokken zijn.’15 Naast deze kritiek op de achterban-oriëntatie van Vara en 121
andere omroepverenigingen komt een kritiek naar voren, waarin het accent ligt op het behoudzuchtige en dwingende karakter van deze organisaties. Met name Schermerhorn toont herhaaldelijk zijn bezorgdheid voor de macht van ‘monsterorganisaties’ op het gebied van de omroep. Als mi- nister-president in het eerste naoorlogse kabinet stelt hij dan ook alles in het werk om te verhinderen dat de oude omroepverenigingen na de overgangsfase van de Nationale Omroep van het Militair Gezag hun vertrouwde plaats in de ether opnieuw kunnen innemen. Zijn belangrijkste wapenfeit op dit gebied is de instelling van de stichting Radio Nederland in den Overgangstijd met als programma-directeur vPRO-dominee Spelberg.16 Schermerhorn is beducht voor de macht die ‘managers-types’ als zijn belangrijkste tegenspeler Vara- bestuurder Broeksz, de energieke voorzitter van de Federatie van Omroep-verenigingen, in deze organisaties innemen. De individuele luisteraar zou daardoor ‘op totalitaire wijze’ in het gelid worden gedwongen. Aldus zou de mens veel meer dan in de sfeer van de arbeid juist in de sfeer van vrije tijd en massaconsumptie worden bedreigd door ‘Vermassung’.17 In feite maakt het pleidooi voor een nationale omroep in de herzuilde Nederlandse maatschappij van 1954 geen schijn van kans. Toch is de felheid aan beide kanten er niet minder om. Vara-bestuur en aanhang slaan hard van zich af. Van de stemming onder de trouwe Vara-leden komt iets naar voren in dit bedankje in Vrij Nederland, dat in deze en vele andere discussies de kant van de doorbrakers kiest: ‘Laat dat handjevol schorum dat onderdak heeft gevonden i.d. PvdA s.v.p. afblijven van datgene wat de arbeider zelf heeft opgebouwd en voor heeft gevochten. Wij hebben geen behoefte aan samenwerking met huichelachtige vrijzinnige domine’s en collaborateurs, uitzuigers van ons voorgeslacht.’18 Maar ook het Vara-bestuur laat zich niet onbetuigd. Televisiesecretaris Rengelink verwijt Idenburg en Schermerhorn in Socialisme en Democratie een ‘au tocratische opvatting’ en minachting voor het culturele peil 122
Page 1 and 2:
Socialisme en gemeenten: het commun
Page 3 and 4:
H et negende jaarboek voor het demo
Page 5 and 6:
Het negende jaarboek voor het democ
Page 7 and 8:
Inleiding
Page 9 and 10:
element uit de sociaal-democratisch
Page 11 and 12:
toekomstbeeld was in feite al in de
Page 13 and 14:
Het jaarboek bevat verder een besch
Page 15 and 16:
JOS PERRY Aanpakken wat mogelijk is
Page 17 and 18:
‘die arbeiders horen bij ons’,
Page 19 and 20:
de lokale overheden. Wat de sd ap t
Page 21 and 22:
sterk spreekt tot de massa der arbe
Page 23 and 24:
Geen wonder dat de sd ap in de prak
Page 25 and 26:
te brengen, die Wibaut en met hem d
Page 27 and 28:
zij dus allen voldoende garanties z
Page 29 and 30:
wekkend als men de totale sterkte v
Page 31 and 32:
vorm ings-politiek in socialistisch
Page 33 and 34:
zaken zoals grondpolitiek en erfpac
Page 35 and 36:
van wat socialisten oorspronkelijk
Page 37 and 38:
van de norm afweek, werden aparte c
Page 39 and 40:
was niet helemaal ongegrond. In het
Page 41 and 42:
Twee maanden later echter, in janua
Page 43 and 44:
‘catastrophe-politiek’—hij do
Page 45 and 46:
woordigers van Amsterdam, de partij
Page 47 and 48:
dan ooit. Inzet voor de partij was
Page 49 and 50:
van 1939—de laatste waaraan de sd
Page 51 and 52:
waren haar oprichters, op hun weg n
Page 53 and 54:
i8—De door mij gecursiveerde woor
Page 55 and 56:
★ integratie. Een biografische st
Page 57 and 58:
85—Tekst circulaire ‘De samenst
Page 59 and 60:
ging in het machtsvacuüm voorzien
Page 61 and 62:
het landelijke programma van dat ja
Page 63 and 64:
meentelijk programma van 1946 tot d
Page 65 and 66:
gelederen. Met name de toename van
Page 67 and 68:
111 Dejaren vijftig en zestig: de b
Page 69 and 70: Als hoofdarchitect bij de afdeling
Page 71 and 72: evorderen. Daartoe werd de wijkgeda
Page 73 and 74: was nog geen aarzelen bij,’ zou t
Page 75 and 76: Enschede (Wesselerbrink), Groningen
Page 77 and 78: munistische vertegenwoordigingen wo
Page 79 and 80: geen plaats was ingeruimd voor de b
Page 81 and 82: ook van de lokale conflicten in de
Page 83 and 84: voortzetting van het overloopbeleid
Page 85 and 86: lingsmodel, waarvan de uitkomst nie
Page 87 and 88: evorderlijk voor het onafhankelijk
Page 89 and 90: Van ruimtelijke planning vernam men
Page 91 and 92: links in de dagelijkse besturen de
Page 93 and 94: In 1978 ontdooien de verhoudingen.
Page 95 and 96: Innovaties Was het in eerste instan
Page 97 and 98: schappelijke organisaties, de overh
Page 99 and 100: lijven, maar de omstandigheden ware
Page 101 and 102: uitengesloten als gevolg van werklo
Page 103 and 104: ió—‘Gemeentelijke democratie
Page 105 and 106: IDO WEIJERS Van ons en voor iederee
Page 107 and 108: die een korte periode van dynamiek
Page 109 and 110: Drie modellen van cultuurpolitiek
Page 111 and 112: lijn van Wibaut wordt door Boekman
Page 113 and 114: Wandervogel en de Sozialistische Ar
Page 115 and 116: massacultuur: zij brengt nationaal
Page 117 and 118: de massa ‘die denkt met het hart
Page 119: de Bachvereniging, die door cultive
Page 123 and 124: a f’ de dienst uitmaken, maar het
Page 125 and 126: Buskes voert hij bij voorbeeld een
Page 127 and 128: De satire van ‘Zo is het’ betek
Page 129 and 130: 7—Zie J.Bank, Opkomst en ondergan
Page 131 and 132: Profiel
Page 133 and 134: In de tweede periode, die zich uits
Page 135 and 136: politieke richting van zijn partij
Page 137 and 138: praktisch van geenerlei beteekenis
Page 139 and 140: klassenstrijd tot socialistische me
Page 141 and 142: gie’, en zijn eis dat het sociali
Page 143 and 144: Banning’ als een ‘drijver’, d
Page 145 and 146: mee. Zij dachten daarbij te staan o
Page 147 and 148: wordt ook hier nauw gelieerd aan he
Page 149 and 150: schrijft Vorrink, geestelijk en pol
Page 151 and 152: halve collaboratie hij echter al in
Page 153 and 154: de macht en het daaruit voortvloeie
Page 155 and 156: vermogen om innerlijk recht te doen
Page 157 and 158: sociologie en psychologie, en zeker
Page 159 and 160: grond komt, en dat een moderne demo
Page 161 and 162: 7— O ok in vergelijking met het i
Page 163 and 164: den ‘als historiese en zedelijke
Page 165 and 166: menleving als oplichterij, De Arbei
Page 167 and 168: 41—Het Vrije Volk, 21-2-1953. Zie
Page 169 and 170: Personenregister Personalia auteurs
Page 171 and 172:
Ees teren, van: 69 v, n 1 Enzensber
Page 173 and 174:
Spelberg, E.J.: 122 Spiekman, Hendr
show all

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?