Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

More documents

Recommendations

Info

sluitend sprake in de geest van de vroegere kwekelingen-elite, dus gebaseerd op een besef, bevoorrecht te zijn, en een op grond daarvan gevoelde verplichting om het verworvene aan kennis en inzicht uit te dragen en door te geven aan het gehele volk. In zijn godsdienstige ontwikkeling was dat gevoel van verplichting verdiept en versterkt tot roeping in deemoed en verantwoordelijkheid.’ Voor de initiatiefnemers van de n v b gold toch, ‘zij het binnen de grenzen van de absolute geestelijke normen van het Koninkrijk Gods, de democratie als basisgegeven’.54 Niets illustreert echter beter het nieuwe spectrum van belangstelling voor Banning dan het recente optreden van de beide directeuren van de wetenschappelijke bureaus van c d a en PvdA, die ook op andere plekken een narrige vrijage met elkaar lijken te zijn begonnen. In een recent artikel ‘Het c d a en de erfenis van de doorbraak’ grijpt de CDAer Oostlander terug op het personalisme van Kohnstamm en Banning, ‘wier idealen en maatschappijvisie echter in de PvdA geen kans hebben gekregen, waar de programs van 1947 en 1959 allang in het vergeetboek zijn geraakt, en het socialisme in de vorm die Banning en Kohnstamm zo sterk bekritiseerden, het in menig opzicht heeft gewonnen’. Nu is voor dit gedachtengoed, zo stelt hij uitdagend, eerder waardering in CDA-gelederen.55 Niet lang daarvoor had echter w b s-directeur Joop van den Berg, in het al eerder genoemde forum te Driebergen, Ban ning tegenover Den U yl verdedigd en in een voordracht de actualiteit van zijn ideeën nogmaals aan de orde gesteld. Waardering verdient de erfenis van Banning waar het gaat om de erkenning van de pluriformiteit van motieven en levens overtuigingen (door Nieuw Links ‘vooral met de mond bele den’), waar het zijn visie op de democratie betreft, en waar het gaat om de noodzaak tot politieke samenwerking in plaats van polarisatie. Kritiek verdient Banning vanwege zijn weinig realistische visie op de machtsvorming, dat wil zeggen zijn onderbelichting van de corrumperende, ‘kwade’ kanten van 154
de macht en het daaruit voortvloeiende ‘gebrek aan democratische scepsis’. Het personalisme heeft de weg geopend voor ‘een te weinig gericht en te weinig op wetenschappelijk in zicht gebaseerd exclusief ethisch socialisme’, dat te weinig gevoelig is voor machtsverhoudingen. Bovendien kan het cultuursocialisme bijdragen tot ‘welhaast totale (totalitaire) bemoeienis van het socialisme met het maatschappelijk leven en dus met een al te verregaande optuiging van de taak en opdracht van de politiek’. Van den Berg geeft ten slotte zonder het dan te beseffen Oostlander lik op stuk wanneer hij stelt dat Bannings idealen eigenlijk het meest verouderd zijn op het terrein van de christelijke inspiratie en normering van het samenleven; hoewel ook hij zijn relaas besluit met Banning- gedachten als ‘gemeenschapszin’ en ‘normbesef’.56 5. De dubbelbinding van marxisme en ethisch socialisme Misschien wilde Hegel met zijn boutade suggereren dat we toch iets van de geschiedenis kunnen leren, ofschoon de film wel twee keer moet worden afgedraaid voordat we ons kunnen bevrijden van de oude vormen en gedachten waarin het nieuwe zich schuchter aankondigt. Pas dan, wanneer het gevoel van déjà-vu toeslaat, wordt het mogelijk zoveel afstand te nemen van een bepaalde constellatie van ideologische rivaliteit dat deze als zodanig en in zijn geheel voor ons zichtbaar wordt. Pas dan kunnen traditioneel ingenomen stellingen worden waargenomen als polaire termen in een dubbelbin ding, dat wil zeggen als spiegel- en tegenbeelden die elkaar wederzijds veronderstellen en ‘medeplichtig’ zijn aan een spel van omkering waarin stilzwijgend fundamentele uitgangs punten en belangen worden gedeeld. Het is, denk ik, de moeite waard om de klassieke oppositie tussen marxisme en ethisch socialisme als zo’n dubbelbin- dingsconstellatie te beschouwen. Dat houdt om te beginnen in dat aan geen van beide een maatstaf kan worden ontleend 155
Page 1 and 2:
Socialisme en gemeenten: het commun
Page 3 and 4:
H et negende jaarboek voor het demo
Page 5 and 6:
Het negende jaarboek voor het democ
Page 7 and 8:
Inleiding
Page 9 and 10:
element uit de sociaal-democratisch
Page 11 and 12:
toekomstbeeld was in feite al in de
Page 13 and 14:
Het jaarboek bevat verder een besch
Page 15 and 16:
JOS PERRY Aanpakken wat mogelijk is
Page 17 and 18:
‘die arbeiders horen bij ons’,
Page 19 and 20:
de lokale overheden. Wat de sd ap t
Page 21 and 22:
sterk spreekt tot de massa der arbe
Page 23 and 24:
Geen wonder dat de sd ap in de prak
Page 25 and 26:
te brengen, die Wibaut en met hem d
Page 27 and 28:
zij dus allen voldoende garanties z
Page 29 and 30:
wekkend als men de totale sterkte v
Page 31 and 32:
vorm ings-politiek in socialistisch
Page 33 and 34:
zaken zoals grondpolitiek en erfpac
Page 35 and 36:
van wat socialisten oorspronkelijk
Page 37 and 38:
van de norm afweek, werden aparte c
Page 39 and 40:
was niet helemaal ongegrond. In het
Page 41 and 42:
Twee maanden later echter, in janua
Page 43 and 44:
‘catastrophe-politiek’—hij do
Page 45 and 46:
woordigers van Amsterdam, de partij
Page 47 and 48:
dan ooit. Inzet voor de partij was
Page 49 and 50:
van 1939—de laatste waaraan de sd
Page 51 and 52:
waren haar oprichters, op hun weg n
Page 53 and 54:
i8—De door mij gecursiveerde woor
Page 55 and 56:
★ integratie. Een biografische st
Page 57 and 58:
85—Tekst circulaire ‘De samenst
Page 59 and 60:
ging in het machtsvacuüm voorzien
Page 61 and 62:
het landelijke programma van dat ja
Page 63 and 64:
meentelijk programma van 1946 tot d
Page 65 and 66:
gelederen. Met name de toename van
Page 67 and 68:
111 Dejaren vijftig en zestig: de b
Page 69 and 70:
Als hoofdarchitect bij de afdeling
Page 71 and 72:
evorderen. Daartoe werd de wijkgeda
Page 73 and 74:
was nog geen aarzelen bij,’ zou t
Page 75 and 76:
Enschede (Wesselerbrink), Groningen
Page 77 and 78:
munistische vertegenwoordigingen wo
Page 79 and 80:
geen plaats was ingeruimd voor de b
Page 81 and 82:
ook van de lokale conflicten in de
Page 83 and 84:
voortzetting van het overloopbeleid
Page 85 and 86:
lingsmodel, waarvan de uitkomst nie
Page 87 and 88:
evorderlijk voor het onafhankelijk
Page 89 and 90:
Van ruimtelijke planning vernam men
Page 91 and 92:
links in de dagelijkse besturen de
Page 93 and 94:
In 1978 ontdooien de verhoudingen.
Page 95 and 96:
Innovaties Was het in eerste instan
Page 97 and 98:
schappelijke organisaties, de overh
Page 99 and 100:
lijven, maar de omstandigheden ware
Page 101 and 102: uitengesloten als gevolg van werklo
Page 103 and 104: ió—‘Gemeentelijke democratie
Page 105 and 106: IDO WEIJERS Van ons en voor iederee
Page 107 and 108: die een korte periode van dynamiek
Page 109 and 110: Drie modellen van cultuurpolitiek
Page 111 and 112: lijn van Wibaut wordt door Boekman
Page 113 and 114: Wandervogel en de Sozialistische Ar
Page 115 and 116: massacultuur: zij brengt nationaal
Page 117 and 118: de massa ‘die denkt met het hart
Page 119 and 120: de Bachvereniging, die door cultive
Page 121 and 122: andere omroepverenigingen komt een
Page 123 and 124: a f’ de dienst uitmaken, maar het
Page 125 and 126: Buskes voert hij bij voorbeeld een
Page 127 and 128: De satire van ‘Zo is het’ betek
Page 129 and 130: 7—Zie J.Bank, Opkomst en ondergan
Page 131 and 132: Profiel
Page 133 and 134: In de tweede periode, die zich uits
Page 135 and 136: politieke richting van zijn partij
Page 137 and 138: praktisch van geenerlei beteekenis
Page 139 and 140: klassenstrijd tot socialistische me
Page 141 and 142: gie’, en zijn eis dat het sociali
Page 143 and 144: Banning’ als een ‘drijver’, d
Page 145 and 146: mee. Zij dachten daarbij te staan o
Page 147 and 148: wordt ook hier nauw gelieerd aan he
Page 149 and 150: schrijft Vorrink, geestelijk en pol
Page 151: halve collaboratie hij echter al in
Page 155 and 156: vermogen om innerlijk recht te doen
Page 157 and 158: sociologie en psychologie, en zeker
Page 159 and 160: grond komt, en dat een moderne demo
Page 161 and 162: 7— O ok in vergelijking met het i
Page 163 and 164: den ‘als historiese en zedelijke
Page 165 and 166: menleving als oplichterij, De Arbei
Page 167 and 168: 41—Het Vrije Volk, 21-2-1953. Zie
Page 169 and 170: Personenregister Personalia auteurs
Page 171 and 172: Ees teren, van: 69 v, n 1 Enzensber
Page 173 and 174: Spelberg, E.J.: 122 Spiekman, Hendr
show all

Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?