Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

gelederen. Met name de toename van het aantal door de
Kroon benoemde functionarissen — anders dan voor de oorlog
krijgen nu ook grote gemeenten een socialist als burgemeester
— illustreert dat de nieuwe partij salonfähiger is en
sterker in de machtsstructuur geïntegreerd dan de sdap. Op
het eerste partijcongres over gemeentepolitiek, dat op 12 oktober
1946 in de hoofdstad plaatsvindt, kunnen als gasten
worden begroet de minister van Financiën, de secretarisgeneraal
van het ministerie van Binnenlandse Zaken, een lid
van de Raad van State en de burgemeester van Amsterdam,
allen partijgenoten. ‘Even voelt men toch weer dat er iets is
veranderd in ons land sinds 1939/ stelt de chroniqueur van De
Gemeente tevreden vast.5
Het feit dat de PvdA ‘haar deel kreeg’ van de bestuurlijke
posten stimuleerde tot een gematigde en ‘redelijke’ opstelling.
G old voor de sd ap nog dat ‘er voor socialisten wat te bestu­
ren moest zijn’, w ilde men toetreden tot het dagelijks bestuur,
voor de PvdA werd het afspiegelingscollege norm. Polarisa­
tie van de verhoudingen zou zich trouwens m oeilijk verhou­
den tot de gemeenschapsgedachte, die nu centraal werd ge­
steld. En de w ederopbouw noopte ook al tot samenwerking.
N iet in alle gemeenten had de PvdA zich overigens aan de af-
spiegelingsregel gehouden, wat deze partijgenoten op een af­
keurend redactioneel commentaar in De Gemeente kwam te
staan: ‘D it geeft een onverkw ikkelijk beeld en bevordert niet
een goede verstandhouding tussen partijen, waarnaar toch
zoveel m ogelijk moet worden gestreefd.’6
Verschil van mening was wel mogelijk over de vraag o f
communisten tot de dagelijkse besturen konden toetreden.
Het feit, dat de cpn een niet-democratisch stelsel voorstond
liet ruimte voor twijfel. ‘Zolang men echter een groep aan de
vertegenwoordiging laat deelnemen moet deze ook volledig
worden erkend en moeten de algemene democratische begin­
selen op alle groepen gelijkelijk worden toegepast,’ concludeerde
De Gemeente in genoemd commentaar.
66