Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting
Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting
Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
In <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, die zich uitstrekt <strong>van</strong> <strong>de</strong> jaren <strong>de</strong>rtig<br />
tot <strong>het</strong> ein<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> jaren vijftig, heeft <strong>het</strong> i<strong>de</strong>ologisch zwaartepunt<br />
zich in revisionistische richting verplaatst, waardoor<br />
ook <strong>de</strong> linker- en rechtervleugel <strong>van</strong> positie zijn veran<strong>de</strong>rd.<br />
Een nieuwe generatie, met hoofdmannen als Banning, Vor-<br />
rink, Boekman, <strong>Wiardi</strong> Beekman, Brugmans, Tinbergen en<br />
Vos treedt op, die allen sterk zijn beïnvloed door <strong>het</strong> ethisch<br />
socialisme en <strong>het</strong> ‘planisme’ <strong>van</strong> Hendrik <strong>de</strong> Man. Het af<br />
scheid <strong>van</strong> <strong>het</strong> marxisme krijgt groten<strong>de</strong>els zijn beslag in <strong>het</strong><br />
beginselprogramma <strong>van</strong> 1937. I<strong>de</strong>ologisch gesproken en wat<br />
betreft ‘personeel’ wordt <strong>de</strong>ze perio<strong>de</strong> nauwelijks on<strong>de</strong>rbroken<br />
door <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog: <strong>de</strong> stichting <strong>van</strong> <strong>de</strong> PvdA<br />
en <strong>de</strong> beginselprogramma’s <strong>van</strong> 1947 en 1959 zijn nog <strong>het</strong> werk<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> generatie.<br />
De <strong>de</strong>r<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> begint globaal gesproken aan <strong>het</strong> ein<strong>de</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> jaren zestig, wanneer <strong>de</strong> ‘revisionistische consensus’<br />
wordt doorbroken, on<strong>de</strong>r meer door <strong>het</strong> optre<strong>de</strong>n <strong>van</strong> Nieuw<br />
Links. Achteraf gezien wordt dui<strong>de</strong>lijk dat Nieuw Links in<br />
hoge mate een generatieverschijnsel is geweest, dat een klein<br />
getal voortreffelijke managers en bestuur<strong>de</strong>rs heeft opgeleverd,<br />
maar dat door zijn ‘negatieve’ en Hollands-pragmati-<br />
sche karakter tevens een i<strong>de</strong>ologisch vacuüm schiep. Veel ver<strong>de</strong>r<br />
dan globale intenties over <strong>de</strong> noodzaak <strong>van</strong> ‘polarisatie’,<br />
‘<strong>de</strong>mocratisering’, en ‘gelijkheid’ kwam men niet: er was geen<br />
sprake <strong>van</strong> een geïntegreer<strong>de</strong> wereldbeschouwing, maar eer<strong>de</strong>r<br />
<strong>van</strong> een vrij directe uitdrukking <strong>van</strong> <strong>de</strong> radicaliseren<strong>de</strong> gevoelshouding<br />
en <strong>de</strong> machtswil <strong>van</strong> een nieuw aantre<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
generatie.1<br />
Het aldus geschapen i<strong>de</strong>ologisch vacuüm wordt dan steeds<br />
dui<strong>de</strong>lijker gevuld door <strong>de</strong> relance <strong>van</strong> <strong>het</strong> marxisme, eerst in<br />
<strong>de</strong> stu<strong>de</strong>ntenbeweging, vervolgens in <strong>de</strong> kleine linkse partijen<br />
en in min<strong>de</strong>re mate ook in <strong>de</strong> PvdA zelf. Steeds zelfbewuster<br />
wordt <strong>het</strong> socialisme <strong>van</strong> <strong>de</strong> jaren <strong>van</strong> <strong>de</strong> w e<strong>de</strong>ropbouw en dat<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> gehele ‘revisionistische’ perio<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r politieke en<br />
theoretische ver<strong>de</strong>nking gesteld. Tussen <strong>het</strong> verlies <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />
135