Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

woordigers van Amsterdam, de partijkrant Het Volk en het
NVV.76
In november kwam de partijraad opnieuw bijeen. Men
trachtte het meerderheidsstandpunt vast te leggen in een motie,
schaafde aan de tekst, sprak over eventuele ongewenste
gevolgen van het publiceren van het geval, en besloot ten slotte
met een minimale meerderheid, maar helemaal geen motie
in stemming te brengen.77 Opnieuw — als in februari — bleek
het partijkader geobsedeerd door de schijn. Op papier moest
loonsverlaging worden afgewezen o f althans afgeschilderd
als iets dat hooguit in zéér uitzonderlijke gevallen aanvaard
kon worden. Maar dat het daarbij zou blijven verwachtte
eigenlijk niemand. De leiding hoopte de aanhang vast te houden
met verhalen waar zij zelf niet meer in geloofde.
Hoopte men op andere tijden? 1933 bracht nieuwe slagen:
Hitlers Machtübernahme; de antisocialistische hetze na de
muiterij op de ‘Zeven Provinciën’; een verkiezingsnederlaag.
Bezuiniging en ‘sanering’ van de financiën bleven thema’s die
vrijwel al het andere overstemden. Lastige gemeenten werden
strenger aangepakt.78 Den Haag kwam alleen dan met financiële
hulp over de brug als de gemeenten hun sociale werk
afbraken. De sociaal-democratische raadsfracties en wethouders
kregen het steeds moeilijker. In Amsterdam traden de socialistische
wethouders af; in Den Haag werden ze door hun
tegenstanders uit het college gemanoeuvreerd.79 Van ’33 tot ’35
stond de sd ap in de vier grootste steden buiten het dagelijks
bestuur.
De overgrote meerderheid der SDAP-wethouders bleef
overigens op hun posten, en de partij trachtte de tactische terugtocht
in ordelijke banen te leiden. Want dat zo’n terugtocht
onvermijdelijk was, werd langzamerhand ook hardop erkend.
In een circulaire aan de raadsfracties d.d. 10 november 1933 —
volgens Ed.Polak ‘een ommekeer in de gemeente-politiek der
laatste jaren’80—heette het dat het loonvraagstuk naar de achtergrond
gedrongen was door de andere financiële problemen
46