Download de pdf van het jaarboek. - Wiardi Beckman Stichting

nieuwe sociaal-democratische identiteit als gevestigde parlementaire
volkspartij en loyale regeringspartner. In die zin
willen zij de massa modern leren denken, waarbij het element
van de ‘eigen ontspanning’ dus een nog sterker instrumenteel
karakter krijgt. Zij willen die achterban bovendien verbreden
door haar identiteit in modern sociologisch jargon te definiëren
in termen van verschillende sociale lagen en later ‘doelgroepen’
en haar verlangens in termen van uiteenlopende culturele
‘behoeftenpatronen’.
De neutrale formule van een ‘evenwichtige programmering’
verhult de strategische koerswijziging, die hiermee
wordt beoogd en blokkeert tegelijkertijd het zoeken naar een
inhoudelijk alternatief voor de culturele uitdaging, die de kritiek
van de kant van de Doorbraak voor het werk van de Vara
zou kunnen inhouden. In de discussie over de nationale omroep
te voorschijn gekomen als kampioen van de verzuiling,
ontbeert de Vara in toenemende mate een inspirerende en adequate
strategie in een langzamerhand ontzuilend maatschappelijk
klimaat. Het gelegenheidsconcept van het ‘totaalpakket’
gericht op uiteenlopende publieksgroepen maakt enerzijds
een veelkleuriger omroepaanpak mogelijk, maar blijkt
anderzijds niet stimulerend voor de vorming van een eigen
culturele kleur, een eigen karakteristiek omroep-gezicht.
De twee duidelijkste, hoewel onderling volstrekt verschillende
pogingen die in een dergelijke richting zijn gedaan, lijken
het programma ‘Van onderen’, beginjaren zeventig en ‘Zo
is het’ in de jaren zestig. Met het laatste programma presenteert
zich een jongere generatie actief op zoek naar culturele
vernieuwing op het terrein van (omroep en) televisie. Nieuw -
Linkser en redacteur van het Doorbraak-blad ‘voor religie en
socialisme’ Tijd en Taak Van den Doel omschreef dit streven in
een intern adviesrapport aan de Vara als een ‘veroveringsstra-
tegie’ als alternatief voor de ‘verheffingsstrategie’ van de oude
Vara. Dit streven sloot volgens hem aan op alom geconsta­
teerde anti-opvoedings- en anti-establishmentbehoeftes en
op de behoefte aan openheid en satire.23
127