februari 2013 nummer 1

in heel Europa bekend staat als
de pissebedcactus. Alleen Van
Laren hield het in het cactusalbum
dus op bijltjescactus.
De beschrijving van
Ehrenberg was zonder illustratie.
Hij had ook nog geen
bloemen gezien, wel vruchten
en zaden. De eerste afbeelding,
voor zover ik weet, stond
in 1858 in een Frans tijdschrift
dat onder redactie van de beroemde
Charles Lemaire verscheen
onder de wijdlopige
titel: “L’Illustration horticole:
journal spécial des serres et
des jardins, ou choix raisonné
des plantes les plus interessantes
sous le rapport ornemental,
comprenant leur histoire
complète, leur description
comparée, leur figure et leur
culture”. Voor deze bijzonder
fraaie tekening (afb. 2) heeft
een meerkoppig exemplaar
uit de collectie van de heer A.
Tonel uit Gent model gestaan.
De grootste kop ontwikkelde
maar liefst 12 bloemen. Deze
heer Tonel had samen met zijn
broer een grote handelsfirma in
cactussen. Merkwaardig in deze
tekening is dat van de talrijke
bloemblaadjes alleen de binnenste
ring magenta gekleurd
is en de rest wit. In die tijd werden
dergelijke platen met de
hand ingekleurd en ik heb het
idee dat degene die dat deed
gewoon een beetje gemakzuchtig
geweest is. Vijftien jaar
later, in 1873 dus, beschreef
de toenmalige huisbotanicus
van Kew Gardens, Sir Joseph
Dalton Hooker, in Curtis’s
Botanical Magazine een exemplaar
waarvan alleen de buitenste
bloemblaadjes witachtig zijn
en de overgrote meerderheid
magentakleurig is. Hij maakte
Afb. 3: In 1878 verscheen in Curtis’s Botanical Magazine deze
plaat van geëtioleerde exemplaren van P. aselliformis var.
concolor. Curtis plaat 6061
er maar meteen een variëteit van onder de naam
P. aselliformis var. concolor (concolor = van dezelfde
kleur). Zoals gebruikelijk is in dit blad,
ging deze beschrijving weer vergezeld van een
prachtige kleurentekening van enige helaas behoorlijk
geëtioleerde (door lichtgebrek langgerekte)
exemplaren (plaat 6061, zie afb. 3). Deze
variëteitsnaam is daarna nooit meer door een
©Succulenta jaargang 92 (3) 2013 101