15.01.2019 Views

februari 2013 nummer 1

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Afb. 4: De dunwandige vrucht heeft bedoornde<br />

areolen en is niet wollig en borstelig<br />

zoals bij notocactussen<br />

tot 141 cactusgeslachten. In dezelfde<br />

losbladige serie kwam hij in 1938 met<br />

een nieuwe indeling van de cactusfamilie<br />

waarin hij 178 geslachten benoemde.<br />

Voor N. graessneri, N. haselbergii<br />

en N. elachisanthus (witbedoornd als<br />

N. haselbergii maar cilindrisch, tot 25<br />

cm hoog groeiend en met groene bloemen)<br />

had hij een apart geslacht gecreëerd,<br />

Acanthocephala, letterlijk vertaald:<br />

‘met bedoornd hoofd’. In de toelichting<br />

vermeldt hij letterlijk “Sie haben nichts<br />

mit Notocactus zu tun”. Acanthocephala<br />

is nu trouwens een geslacht van parasitaire<br />

wormen met een stekelige kop.<br />

Frič kwam in 1935 met Brasilicactus<br />

op de proppen (in 1933 had hij al de<br />

net iets andere naam Brasilocactus gebruikt).<br />

Dat geslacht werd pas erkend<br />

nadat Backeberg het in 1942 officieel<br />

met een Latijnse diagnose beschreef.<br />

De Japanner Yoshio Ito vond het nodig<br />

om dit geslacht van 3 soorten nog eens<br />

te splitsen in een geslacht Sericocactus<br />

voor N. haselbergii en een geslacht<br />

Dactylanthocactus voor N. graessneri,<br />

maar daar heeft men zich nooit veel<br />

van aangetrokken. Brasilicactus hield<br />

stand tot Buxbaum er in 1967 weer<br />

54<br />

een ondergeslacht van Notocactus van<br />

maakte. In 1982 bracht Brandt de plant<br />

onder in het geslacht Parodia en zo zijn<br />

we bij de voorlopige eindstand gekomen.<br />

N. haselbergii is nu Parodia haselbergii<br />

ssp. haselbergii. De nauw verwante<br />

geelbedoornde en groen bloeiende<br />

N. graessneri is nu Parodia haselbergii<br />

ssp. graessneri en de witbedoornde<br />

vorm van N. graessneri heet nu Parodia<br />

haselbergii ssp. graessneri f. albiseta.<br />

De derde brasilicactus, B. elachisanthus,<br />

is een synoniem van P. haselbergii ssp.<br />

graessneri.<br />

Om nog even voort te borduren op het<br />

aantal cactusgeslachten: in zijn bekende<br />

werk ‘Das Kakteenlexikon’ uit 1966<br />

komt Backeberg tot maar liefst 233 geslachten.<br />

In de recente indeling van<br />

Anderson (2001) is het aantal geslachten<br />

weer afgenomen tot 121.<br />

Dat de indeling bij Notocactus nogal<br />

wat discussie opgeleverd heeft, komt<br />

vooral doordat de bloem en vrucht afwijkend<br />

zijn van die bij Notocactus. De<br />

bloem is veel kleiner en de bouw is anders.<br />

De korte bloembuis heeft bedoornde<br />

areolen terwijl deze bij Notocactus<br />

wollig en borstelig is. Bovendien is de<br />

stamper niet rood of paars. De vrucht<br />

(afb. 4) is dunwandig en wordt bij rijping<br />

slap in tegenstelling tot de dikwandige<br />

stugge vruchten van de standaard<br />

Notocactus waar het zaad bij afnemen<br />

meestal schoon en droog uitrolt. De zaden<br />

zijn klein, hooguit 1 mm en glanzend<br />

zwart.<br />

Zoals al eerder opgemerkt is P. haselbergii,<br />

de ‘Scarlet ball cactus’, afkomstig<br />

uit Rio Grande do Sul in Brazilië en<br />

daar dan uit de oostelijke regionen tot<br />

over de grens met Santa Catarina. Daar<br />

groeit ze volgens sommige bronnen zowel<br />

in het laagland als in de bergen, bij<br />

hoge luchtvochtigheid tussen mossen,<br />

maar ook op stenige rotsen en steile<br />

bergwanden. Ze groeit nogal eens samen<br />

met N. leninghausii.<br />

Hoewel deze planten in de natuur dus<br />

©Succulenta jaargang 92 (2) <strong>2013</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!