februari 2013 nummer 1

Boekbespreking:
Steven A. Hammer. Mesembs; The Titanopsis Group. Little Spheroid Press. Oakland
California 2013 194 p.
Jan Jaap de Morree
Het boek waarin de Titanopsis Groep binnen
de mesems beschreven wordt, is watertandend
mooi uitgegeven. Als liefhebber van macrofotografie
van ultrasucculente planten en van goed ingebonden
exemplaren was ik direct enthousiast. De
dichtbij-opnamen maken zoveel meer van de bladen
bloemstructuur zichtbaar, dat ik in mijn kas ook
maar eens nauwkeuriger naar de soorten moet
gaan kijken. Bladvullende bladparen zoals vaak gebruikelijk
in het Italiaans/Engelse succulententijdschrift
Cactus &Co zijn schering en inslag. Naast
de perfecte foto’s van de 34 besproken soorten,
gefotografeerd in bloei, in cultuur en op locatie, zijn
ook verspreidingskaarten opgenomen, alsook detailschetsen
van zaaddozen en een aantal aquarellen
van Gerhard Marx. Al jaren verzamel ik soorten
uit de geslachten die Hammer hier behandelt. Hij
had bij een andere uitgever al eerder een degelijk
werk geschreven: The genus Conophytum, a conograph,
waar ik al jarenlang mijn cono’s mee determineer,
dus ik had al grote verwachtingen.
Bij het beginnen met lezen blijkt de schrijfstijl
eveneens om van te genieten. Meer dan een botanische
opsomming gebruikt Hammer een enthousiastmakende
woordenvloed in een Engels om van
te smullen. Maar nu wat concreter.
Hammer heeft met deze uitgave een reeks gestart,
waarvan nog heel veel te verwachten valt
op mesemgebied. Van conophytums waren er al
een aantal goede naslagwerken (zie boven) en lithopsen
zijn ook al grondig beschreven. De overige
geslachten wachten overwegend nog op
monografieën. Te verwachten valt dat de uitgever
Little Spheroid Press ook de Leipoldtiagroep,
de Stomatiumgroep, de Mitrophyllumgroep,
de Ruschiagroep, de Bergeranthusgroep, de
Delospermagroep, de Lampranthusgroep, de
Lithopsgroep en de Dracophylusgroep in de serie
zal uitbrengen. Dat staat tenminste al wel op hun
website.Om het boek niet te omvangrijk te maken
heeft Hammer gekozen voor een opdeling van de
titanopsisgroep. Daartoe behoren de geslachten:
Aloinopsis, Deilanthe, Didymaotus, Dintheranthus,
148
Ihlenfeldtia, Lapidaria, Lithops, Nananthus,
Prepodesma, Schwantesia, Tanquana, Titanopsis en
Vanheerdea, Om, wat Hammer noemt “ballooning”,
opblazen van deze uitgave te voorkomen, zijn de
geslachten Lithops, Dintheranthus, Lapidaria en
Schwantesia niet opgenomen. Tegelijk bestaat er
momenteel (zoals vaak) discussie of de laatste vier
wel bij de titanopsisgroep dienen te worden gerekend.
DNA-onderzoek aan Lithops wijst bijvoorbeeld
anders uit.
Blijven dus over de geslachten Aloinopsis,
Deilanthe, Didymaotus, Ihlenfeldtia, Nananthus,
Prepodesma, Tanquana, Titanopsis, en Vanheerdea.
De variatie in plantvormen, bladvorm en oppervlaktestructuur
is heel groot. Voor degenen die wat ingewerkt
zijn in mesems zijn er soorten die lijken
op faucaria’s, op crassula’s, op cono’s, op pleiospilossen.
De verbindende factoren zijn verdikte
hypocotylen, gedrongen groei met weinig bladeren,
veel bladversierselen, enkelvoudige bloemen
met een nectarring, veelal gele bloemen (waarop
weer prachtige uitzonderingen zijn zoals bv.
bij Aloinopsis en Titanopsis met middenstreping
op de bloembladeren) en brede slippen aan de
zaaddozen.
Elke soort heeft een bespreking met de onderdelen
History and distribution (and ecology) en
Cultivation. Bij veel soorten is ook een paragraaf
Shifting positions, dat ook wel soms Variant opinions
heet. Daarin wordt beschreven hoe er in de
discussie met geslachten en soorten geschoven is.
In een aantal appendices wordt uitgebreid ingegaan
op kweken van Mesembryanthemum, de geaccepteerde
taxa, een literatuurlijst en een lijst van
personen die hebben ingetekend voor de uitgave.
Aangezien het zaaien van deze soorten veelal
geen problemen oplevert en de zaden ook goed
verkrijgbaar zijn, kan ik aanraden om aanschaf van
het boek te overwegen voor degene die de andere
succulenten een warm hart toedraagt.
De prijs staat op internet vermeld; $59,95 inclusief
verzendkosten, maar wellicht kan de onvolprezen
boekenbeurs hier nog aan tornen.
©Succulenta jaargang 92 (3) 2013