februari 2013 nummer 1

TRIPSEN
Louis Van de Meutter
Tripsen zijn bijzonder kleine, donkere insecten met een zeer slank uiterlijk en gewoonlijk
twee paar smalle vleugels met een lange franje. Men treft ze heel vaak aan in bloemen.
Door de structuur van de vleugels en de smalle afgeplatte vorm bij de vleugelloze soorten
onderscheiden ze zich van alle andere insecten.
Als er vleugels aanwezig zijn, zijn ze
zeer smal en weinig of niet geaderd.
Ze vertonen aan de voor- en achterrand
een franje van betrekkelijk lange
haren waardoor de omvang meer dan
verdubbelt. Vandaar de naam van de
orde, Thysanoptera (Grieks: thysanos
= franje), wat betekent ‘franjevleugels’.
Vliegende tripsen worden vaak dondervliegjes
genoemd vanwege het verband
met onweerachtig weer. Ze komen dan
dikwijls terecht in onze ogen en haren
en kunnen daardoor, ondanks hun geringe
afmetingen, zeer irritant zijn.
Veel soorten zijn ongevleugeld ofschoon
de vleugelontwikkeling zeer variabel
is. Zelfs binnen dezelfde soort
kunnen vleugelloze, kortvleugelige of
volledig gevleugelde exemplaren voorkomen.
De eerste twee vervellingsstadia
zijn heel normaal en lijken op de
volwassen insecten. Na de tweede vervelling
verschijnen de vleugelkussentjes,
de trips gaat dan over in een korte
rustpauze, de prepuppa, waarin ze zich
ook niet voedt. Nadien volgt nog een
popstadium waaruit het volwassen insect
tevoorschijn komt. Tripsen ondergaan
hierbij eigenlijk geen volledige
gedaanteverwisseling zoals bijv. vlinders
en vliegen. De jonge beestjes lijken
daarom zeer sterk op de volgroeide
exemplaren; men noemt ze om die
reden nimfen in plaats van larven. Vele
soorten overwinteren als volwassen
insecten.
Ze leven onopvallend op de vegetatie,
Afb. 1: Blaaspoottrips (Parthenothrips dracaenae), nimfen
+1 adulte trips op papyrus-of parapluplant (Cyperus
involucratus)
Afb. 2: Blaaspoottrips (Parthenothrips dracaenae),
adulte trips + 1 nimfe op papyrus-of parapluplant
(Cyperus involucratus)
©Succulenta jaargang 92 (4) 2013 191