Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

2.1.14. Kadın İşsizlik Oranlarının Erkek İşsizlik Oranlarından Yüksek
Olma Durumu Devam Ediyor
2000 tarihli TÜSİAD Raporu, 1990'lı yıllarda işgücü piyasası ile ilgili olarak üç temel saptama yapmıştı
48 . Bunlardan ilki, hem kadınlar hem erkekler için yüksek işsizlikti; ikincisi, işsizlik oranlarının,
özellikle gençler arasındaki yüksekliğiydi; üçüncüsü, kadın işsizlik oranlarının erkek işsizliğinden daha
yüksek olmasıydı.
Bu çalışma, yukarıda sözü edilen durumların 2000'li yıllarda da devam ettiğini göstermektedir. Yaşa
göre işsizlik oranlarının yer aldığı Tablo 14'ün Türkiye geneline ait birinci grup verilerine göre, 2000-2006
yılları arasında 50-54 ve 60-64 kadın yaş grupları hariç, hem kadınların hem erkeklerin işsizlik oranlarında
ciddi artışlar vardır. 1990'lı yıllarda önemli bir sorun olarak Türkiye ekonomisini etkileyen işsizliğin,
incelenen yıllarda da devam etmesi kaygı uyandırıcıdır. Tablo 14 bir başka önemli eğilimi
daha göstermektedir. O da, kentlerde, kadın işsizlik oranlarının erkek işsizlik oranlarından daha
yüksek olmasıdır. Erkek işsizlik oranlarının tüm yaş gruplarında kadın işsizlik oranlarının üzerinde
seyrettiği yer sadece kırsal alanlardır. Ancak bu durum, kırda kadınların çok büyük bir kısmının ücretsiz
aile işçisi olarak faaliyet göstermelerinin (Tablo 14) ve bu nedenle Hane Halkı İşgücü Anketlerinde 'işsiz'
değil 'istihdam edilen nüfus' kapsamında değerlendirilmelerinin bir sonucudur.
Türkiye'de işsizlik, kadınlar arasında o kadar yüksektir ki, bu durum artık işsizliği çalışabilir
yaştaki nüfusun tümünü etkileyen bir sorun olarak değil, daha çok 'kadın merkezli' ve
hatta 'genç kadın merkezli' bir sorun olarak görmeyi ve değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır.
Nitekim, kırdaki işsizleri de içeren Türkiye verilerine değil de, işsizliğin en yoğun yaşandığı kentlere
ait işsizlik verilerine bakıldığında, kadınlar arasındaki işsizliğin erkekler arasındakinin çok üzerinde
olduğu açık bir şekilde görülebilir. Kadın işsizlik oranları kentlerde 45-49 yaş grubuna kadar her yaş
grubunda erkeklerden yüksektir.
İşsizliği en yoğun yaşayan grupların gençler olması özellikle önemlidir. Bu nedenle, özellikle
kentlerde kritik iki yaş grubu için ayrıntılı bir değerlendirme yapmakta yarar vardır. Erkekler için, 2000'den
2006'ya kadar, işsizliğin en yoğun olduğu yaş grubu 20-24'tür. Bunu, 15-19 yaş grubu izlemektedir. Kadınlar
için ise, 2000-2002 yılları arasında 15-19 yaş grubunun işsizliği 20-24 yaş grubundan yüksek olmuş,
2003 yılından itibaren ise 20-24 yaş grubu kadınlar, erkeklerde olduğu gibi en yüksek işsizlik oranlarına
sahip olmuşlardır. Üstelik, daha önce de belirtildiği gibi, bu grupta bir de kadın işsizliğinin erkek işsizliğinden
yüksek olması gibi ek bir durum vardir. Örneğin, 2004 yılında 20-24 yaş grubundaki kadınların
işsizlik oranları %30,3 iken, erkeklerde bu oran %23,9'dur. 2006 yılında bu gruptaki erkek işsizliği, 2000
yılından beri ilk defa %20'nin altına düşmüştür; kadınlar için ise aynı yıl için bu oran %27'dir.
Bu veriler, bir taraftan kadınların işsizliğinin erkeklerin işsizliğinden daha yüksek oranlara sahip
olması nedeniyle, daha acil çözülmesi gereken bir mesele olduğunu göstermesi açısından, diğer taraftan
da, kadınlar için işsizliği gidereceği düşünülen politika ve programların, özellikle genç
kadın işsizliğini giderecek politikalar olması gerektiği konusunda ipucu vermesi açısından
önemlidir.
48 Ecevit, Y., 2000: 148-151.
149