Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

forumda 'Ekonomi, Çalışma Yaşamı ve Yoksulluk' çalışma gruplarında, kadınların işgücü piyasasına
girmede yaşadıkları güçlükler ve çalışma yaşamında karşılaştıkları engellerin ve ayrımcı muamelelerin
en somut örnekleri sunulmuştur. Çalışma gruplarının hazırladığı atölye tutanakları, bu gruplara
katılan kadınların kendi deneyimlerinden yola çıkarak geliştirdikleri gerçekçi öneriler 184 ve yaklaşımlar
nedeniyle burada önemle anılmaya değerdir. Raporda çok sayıda ve anlamlı öneri bulunmakla
birlikte, kadın istihdamını artırmaya yönelik bir istihdam politikası oluşturulması ve hükümetin
kadın istihdamı için geçici özel önlemler almaya başlaması, ulusal eylem, plan ve programlarını
geliştirmesi bunlardan en dikkati çekenlerdir 185 .
Aynı yılın 14-15 Haziran tarihlerinde KA-DER tarafından düzenlenen 'Kadın Sorunlarına Çözüm
Arayışı Kurultayı'nda 'Kadın ve Ekonomi Çalışma Grubu', kadınların çalışma hayatına katılabilmeleri,
güvenceli işlere sahip olabilmeleri, kariyer yapabilmeleri ve yönetici konumlara gelebilmelerinin önündeki
engellerin ortadan kaldırılabilmesi için bütünleşmiş önlem önerilerinde 186 bulunmuştur. Bu öneriler,
ev-iş-çocuk sorumluluğunun eşit paylaşılmasından, kız çocukları ve kadınlar için temel beceri eksikliğinin
azaltılmasına, yönetici kadrolara ulaşmak isteyen kadınlara destek olunmasından, kadınlara
yönelik ayrımcılığın önlenmesine dek çok geniş bir yelpazede sunulan kısa ve orta vadeli önerilerdir.
Tüzel bir kişiliğe sahip olmamakla birlikte kadınların sivil toplum alanında bir araya gelmelerinin
en özel örneklerinden birini de Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Grubu sunmaktadır. Grubun ilk önemli
ortaklığı 22–23 Kasım 2001 tarihlerinde yaptıkları, Ev Eksenli Kadınlar I. Kamu Politikaları Atölye
Çalışması'dır. Bu çalışmalarını 26–28 Kasım 2004 tarihlerinde düzenledikleri I. Ev Eksenli Çalışan Kadınlar
Ülke Konferansı izlemiştir. Grup 8–9 Aralık 2006 tarihlerinde de II. Ev Eksenli Kadınlar I. Kamu
Politikaları Atölye Çalışması'nı gerçekleştirmiştir. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden gelen ev eksenli
çalışan kadınlar, yaptıkları bu geniş katılımlı toplantılarda, çalışma koşulları ve sorunlarını, yasal haklar
ve gereksinimlerini, ülke içi ve uluslararası iletişim ve dayanışma modellerini, yerel yönetimler ve
diğer taraflarla kuracakları ilişkileri, kamu politikalarını tartışmışlar, taleplerini ve önerilerini 187 içeren
dökümanlar ve sonuç bildirgeleri hazırlamışlardır. İş mevzuatının ev-eksenli çalışmanın tüm biçimlerini
kapsar hale getirilmesi, böylece ev eksenlilerin işçilik haklarını kullanabilmeleri ve yerel yönetimlerin
ev-eksenli çalışan kadınların sorunlarının çözüme kavuşturulmasında sorumluluk üstlenmesi, bu önerilerin
en önemlileridir.
Kadın istihdamı konusunun bir ekonomik ve toplumsal mesele olarak ülke gündemine taşınmasının
en yakın tarihli bir örneği olarak, Marmara Grubu Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı'nın
katılımcı bir yaklaşımla yaptığı çalışma sunulabilir. Bu Vakıf, 2005 yılından itibaren düzenlediği veya
184 CEDAW Sivil Toplum Forumu, 2004: 69–180.
185 Işık, 2006: 5.
186 KA-DER, 2004: 22-33; 35–52.
187 Bu talep ve öneriler için bkz: 1) Ev Eksenli Çalışan Kadınlar 1. Ülke Konferansı Atölye Çalışmaları Grup Sunumları
27.11.2004 2) Ev Eksenli Çalışan kadınlar 1. Ülke Konferansı Sonuç Bildirgesi 28.11. 2004 3) Ev Eksenli Çalışan Kadınlar
II. Kamu Atölyesi Sonuç Duyurusu. 12.12 2006. Bu dökümanlar yazarın özel arşivinde bulunmaktadır.
198