Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

tan çıkarak, işsiz ve yoksul kadınların hane gelirini artırıcı faaliyetlerini ve mikro kredileri de içeren bir
şemsiye kavram olmuştur. Bu nedenle, kadın girişimciliği kavramı ile akla gelen kadın kesimlerine ve
bu başlık altında düşünülen faaliyetlere yönelik bir kavramsal bulanıklaşma baş göstermiştir.
Tablo 21'den de anlaşılabileceği gibi, pek çok kurum ve kuruluşun yaptığı çalışmalar, hedef kadın
grupları için kısa veya orta vadeli proje ve program bazlı modeller sunmaktır. Bu tablo ayrıntılı incelendiği
takdirde, kadın girişimciliğine destek yaklaşımının, kadın istihdamını geliştirmeye yönelik politikalara
egemen olduğu görülmektedir. Özellikle son senelerde kadın girişimciliği, hanelerin refahını
artırmayı ve yoksulluğu azaltmayı hedefleyen program ve projelerin vazgeçilmez bir bileşeni olmuştur.
Bu projeler vasıtasıyla kadınların küçük kazançlar ile de olsa aile gelirine katkı sağlayacağı varsayılmıştır.
Türkiye'de son senelerde yaygınlaşan mikro kredi ile kadın girişimciliğini teşvik projelerinin bazıları
bu bakış açısına örnek olarak verilebilir 154 .
Girişimciliğe kadınların bireysel güçlenmelerini sağlayacak faaliyetler kümesi olarak yaklaşan projeler
de, bu projeleri uygulayan kadın örgütlerininin sayısı da son derece sınırlıdır. Bu örgütlerden biri
KAGİDER'dir. KAGİDER kurulduğundan bu yana, Türkiye'de kadın girişimciliğini desteklemek amacını
taşımakta ve faaliyetlerini kadın girişimciliğinin geçim sağlamanın ötesinde, ilave istihdam yaratmak
için geliştirilmesine ihtiyaç olduğu noktasından hareketle yürütmektedir. İş geliştirme merkezleri, girişimcilik
eğitimleri, özgün ve pazarlanabilir tasarımlar geliştirebilmeleri yönünde kadın girişimcileri teşvik
ve destekleme, danışmanlık hizmetleri ve benzeri desteklerle kadın girişimcilere güçlü ve rekabete
dayanabilir işler kurabilmeleri için yardımcı olmaya çalışmaktadır.
Kamu kuruluşlarının ve birçok sivil toplum kuruluşunun, kadınları "geçimlik işler anlamında" kendi
işlerine sahip olmaya teşvik etmelerinin ardında ise, istihdamsız büyüme, enformelleşme, işsizlik gibi
piyasa gerçekleri ve daralan piyasanın dayatmaları vardır.
Ardında hangi motif var olursa olsun, kadın girişimciliği öyle yaygın bir uygulama alanı bulmuştur
ki neredeyse kadınlara istihdam yaratmanın yegane aracı olarak görülmeye başlanmıştır. Hem kamu
hem sivil toplum kuruluşları tarafından küçük kadın gruplarını sürdürülmesi zor girişimcilik projeleri
kapsamında destekleme, kadın istihdamı ile ilgili kitlesel düzeyde sonuç üretecek kamu politikalarının
yokluğunun bir sonucu olarak yorumlanabilir. Girişimcilik desteği, ancak bu tespitin ardından,
diğer istihdam biçimlerine yönelik desteklerden farklı ve onlarla ilişkisi dahilinde, bir tamamlayıcı
istihdam politikası alanı olarak incelenebilecektir.
154 Türkiye'de kadın girişimciliği konusunda çalışmalar yapan Özar, "Kadın girişimciliğinin kadınları güçlendirme potansiyelinin
son derece önemli olmasına rağmen, bu süreci tek düze bir şekilde kredi verme-para kazanma-güçlenme ilişkisiyle
açıklamanın mümkün olmadığını" söylüyor. Özar'a göre, "Kadınların aile ve toplum içinde güçlenmesinin sadece krediye
ulaşarak sağlanabileceğini varsaymak yanlış olur. Kadınların güçlenmesi ekonomik, toplumsal, politik, kültürel ve
yasal boyutları ile ele alınmalı, yani kadınların içinde örnek girişim yaratabilecekleri ortamı hazırlama yolunda adımlar
atılmalıdır". Özar, 2005: 14.
183