Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

2.5. AB ve Türkiye Düzeyinde Kurumsal İşbirliği: Örgütlenme
ve Kazanımlar
Fransa, Danimarka ve İngiltere'deki kadınlar bir araya gelerek, AB sürecinde kendileriyle ilgili
kararlar üzerinde söz sahibi olmak, AB'nin karmaşık karar alma süreçlerini kadın bakış açısıyla dönüştürmek,
alınan/alınacak kararların etkili bir şekilde uygulanmasını sağlamak, izlemek ve sürdürülebilirliğini
garanti edebilmek amacıyla, 1990 yılında EWL'yi (Avrupa Kadın Lobisi) bir şemsiye örgüt
olarak kurmuşlardır.
EWL, AB fonlarınca desteklenen bir örgüttür ve Avrupa düzeyinde kadın-erkek eşitliğini sağlama amacıyla
faaliyet gösteren çeşitli kadın ağlarından ve ülke koordinasyonlarından oluşmaktadır. 4.000'den fazla
kadın sivil toplum örgütünü bir araya getiren EWL, Avrupa'daki kadınları temsil eden en büyük şemsiye
kuruluştur ve AB eşitlik müktesebatına müdahil olarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin AB politikalarının her
alanına yerleştirilmesi amacıyla etkin çalışmalar yapmaktadır. Farklı kadın gruplarının deneyim, ihtiyaç ve
bakış açılarını dikkate alarak toplumda çeşitli ayrımcılık biçimlerine maruz kalan kadın gruplarını temsil
etmekte ve kadın taleplerine cevap verici politikalar oluşturulması için çaba göstermektedir.
Bu yapı, AB'nin, kadınları demokrasinin simgesi olarak araçsallaştırmasına ve böylece varlığını
meşrulaştırma çabasına hizmet ediyor gibi nitelendirilerek zaman zaman eleştirilerine maruz kalmaktadır.
Tam da aksine, EWL, AB politikalarını ve mevzuatını, ATAD kararlarını mercek altına alarak,
bünyesinde bulunan feminist kadınlar ve sendika temsilcileri ile birlikte yoğun bombardımana tutan
bir örgüttür. Örneğin, AB mevzuatının standart istihdam üzerine olmasını eleştirip, kadınların standartdışı
işlerde çalışıyor olmasını gündemde tutarak, söz konusu mevzuatın 'istihdam ötesine' geçmesi için
çok yönlü bir çaba harcamaktadır. Aynı zamanda, AB'nin erkek çalışan ve ücret üzerinden geliştirdiği
'benzerler' politikasını 'farklılıkların' da değerlendirilmesi yönünde dönüştürmeye çalışmaktadır. EWL,
son çıkan direktiflerde atipik çalışma modellerinin de eşitlik politikaları çerçevesine alınmaya başlanmasında
önemli katkıda bulunmuştur ve bu tip çalışma biçimlerine güvence getirilmesi için de siyasi
bir gündem oluşturmaya devam etmektedir. Bunun yanı sıra AB eşitlik politikalarını istihdam ötesine
geçirmek için şiddet konusunu yoğun bir şekilde işlemekte ve bu başlıkta bir direktif çıkarılması
konusunda yoğun gündem oluşturmaktadır, ayrıca bu çalışmalarını bünyesindeki şiddet gözlemevi
aracılığıyla da pekiştirmektedir.
Bir bilgi merkezi gibi de çalışan EWL; izleme, lobi yapma, kampanya yürütme, sivil toplum kuruluşları
ile işbirliği oluşturma gibi faaliyetlerle kadın örgütleri ve AB kurumları arasında iletişimi sağlamakta
ve dolayısıyla, AB vatandaşlarıyla karar alıcılar arasında diyaloğu ve görüş alış verişini sağlayan bir
sosyal taraf işlevini de görmektedir. Aynı zamanda, Avrupa Sosyal Platformu gibi diğer şemsiye örgütlerine
üye olması nedeniyle oldukça geniş bir etki alanına sahiptir.
Türkiye'deki kadınlar 2004 yılında AKL-Türkiye Koordinasyonu'nu (AKL-TK) kurarak EWL'ye üye
olma sürecini başlatmışlardır. EWL'ye üyelik süreci, kadın dayanışmasının ve Türkiye'deki kadınlarla
Avrupa'daki kadınların aralarında kurdukları önemli bir örgütsel işbirliğinin tarihidir. KA-DER-Ankara
tarafından 20 Mart 2004'te bir ulusal örgütlenme toplantısı düzenlenmiştir. 45 kadın örgütünün (ki hali-
366