Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

2.4.1. Avrupa Parlamentosu Raporları ile İzleme Çerçevesinde Eğitim
ve Siyasal Katılım
Türkiye'de kadınların ve kız çocuklarının eğitime eşit erişimi ve kadınların karar alma mekanizmalarında
eşit katılımı ve temsili konuları ilerleme raporlarında ve ilgili AP raporlarında AB tarafından
önemli birer sorun olarak vurgulanmaktadır. AP, Türkiye ile ilgili raporlarında kadın-erkek eşitliğinin
üyelik kriterlerinin önemli bir parçası olduğunu açık ve net biçimde belirtir 127 . AP'nin bu raporlarla
yaptığı yorumlar müktesebat uyumu etkisinde olmamakla birlikte, Türkiye'nin tam üyelik aşamasının
nihai olarak AP tarafından oylanacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Kadın-erkek eşitliği
politikaları konusunda AP'nin yerine getirilmesini önerdiği değişiklik ve uygulamaların
yapılmaması, bu oylamayı nihai aşamada olumsuz olarak etkileyebilir. Bu nedenle, bu raporların
'siyasi boyutunun' önemle göz önünde bulundurulması gerekir.
Üçlü İşbirliği: AP'nin, Türkiye'de Kadının Sosyal, Ekonomik ve Siyasal Yaşamdaki Rolü Üzerine
Raporu'nun hazırlanması ve sonuçlandırılması aşamalarında Türkiye'deki kadın hareketi, Avrupa
Sosyalistler (PSE) Grubundan parlamenter Emine Bozkurt ve EWL arasında üçlü ve etkin bir işbirliği
oluşturmuştur. Raporun hazırlanma sürecinin 'iyi örnek' olarak gösterilmesini etkileyen üç belirleyici
unsur aşağıda sıralanmıştır:
• Türkiye'deki kadın STK'larının EWL'ye üye olmaları nedeniyle AKL-TK'nın 128 varlığı, dolayısıyla
raporun hazırlandığına ilişkin bilgi akışı. Aynı zamanda, EWL aracılığıyla AP siyasi grupları ile
kulis yapılması.
• Türkiye'de kadın hareketinin sürece örgütlü bir şekilde hızla müdahil olması ve kendi içerisinden
bağımsız bir çalışma grubu kurarak raporun bütünü üzerinde, raportörlüğü yapan Hollanda
Miletvekili Emine Bozkurt aracılığıyla Türkiye'deki kadınların yaptıkları değişikliklerin yer
almasını sağlaması.
• Raporun raportörlüğünü yapan Hollanda milletvekili Emine Bozkurt'un Türkiye'yi iyi tanıması,
işbirliğine son derece açık olması ve karşılıklı bilgi alış verişinin kesintisiz sürmesi.
Raporun hazırlanması sürecinde koordinasyonu yapan çekirdek grubun üyelerinden İlknur Üstün'ün
aşağıdaki sözleri son derece açıklayıcıdır:
"Yaptığımız çalışma üç açıdan çok önemli bir çalışmaydı: Birincisi, Türkiye'de yaşayan kadınların
kadın örgütleriyle işbirliği ve dayanışmasını göstermesi açısından. İkincisi sınırlar ötesi kadın
dayanışmasını göstermesi açısından. Üçüncüsü de uluslararası bir kamu kuruluşuyla işbirliği ve
dayanışmayı göstermesi açısından." 129
Bu işbirliği neticesinde, 2005 tarihli Rapor'da, siyasal katılım ve eğitim başlıklarında verilen paragraflar
izleyen tabloda belirtildiği gibi yer almıştır.
127 European Parliament Committee on Women's Rights and Gender Equality, 10.06.2005 ve 11.01.2007.
128 Avrupa Kadın Lobisi - Türkiye Koordinasyonu bkz. aşağıdaki bölüm.
129 Üstün, 2005.
362