Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

2.2.6. Ücret Eşitsizliği ve Düşüklüğü, Kadınları İşgücü Piyasasına Girmek
Konusunda Olumsuz Etkiliyor
Kadınların hem düşük ücret ödenen sektörlerde çalışmaları, hem de hangi sektörde ve hangi istihdam
statüsü ile çalışırlarsa çalışsınlar erkeklerden daha düşük ücret almaları, ev dışında çalışma
isteklerini azaltıcı, ev kadını olmak ve ücretli bir işte çalışmak arasında yaptıkları seçimi, birinci lehine
değiştirici bir etmen olarak burada tartışılmaya değer bulunmuştur.
2000 tarihli TÜSİAD çalışması 138 , uluslararası karşılaştırmalara imkân veren istatistikler vasıtasıyla
dünya üzerinde kadın ücret eşitsizliklerine, Türkiye'de genel olarak kadınların ücretlerinin düşüklüğüne
ve bunun kadınlar üzerinde yarattığı etkiye, kadın-erkek ücretleri arasındaki eşitsizliklerin,
çeşitli meslek grupları ve kamu ve özel sektör işleri itibariyle tezahürüne ve bu eşitsizliklerin nedenlerine
ilişkin kanıtlar ve tartışmalara 139 yer veriyordu. Bu çalışmalara göre, kamuda kadın ve erkek
ücretleri arasındaki farkın, özel sektöre göre daha küçük olmasına ve kadınların ücretleri ile eğitim
düzeyi arasında olumlu bir ilişki olmasına rağmen, kadın ücretleri erkek ücretlerinin daima gerisinde
kalmaktaydı.
Dayıoğlu ve Tunalı 140 , 1988–1994 yılları arasında, ayrımcılığa bağlı kadın-erkek ücret açığının
1988'de %12-18 oranından 1994'te %22-33 oranına yükseldiğini gördüklerinde, bu yükselişin 1994'de
yaşanan kriz ile ilişkili olabileceği düşüncesiyle, geriye dönme ihtimali olabileceği tahmininde bulunmuşlardı.
Yazarlar ayrıca, ücret açığının artmasının 1994 krizi ile ilişkisi olmaması halinde başka
faktörlerin de devrede olabileceğini savunarak piyasanın daha iyi işlemesi için cinsler arası ayrımcılığı
önleyici politikaların gerektiğini yazmışlardı 141 . Ancak 2006 yılında hazırlanan Dünya Bankası
raporu 142 , kadın ve erkek işçilerin arasındaki ücret farklarının giderek açıldığına dikkati çekmektedir.
Rapora göre, 2002 yılında kentlerde kadın ve erkek ücret ortalamaları arasındaki fark %22
düzeyindedir (Tablo 20). Raporun iki vurgusu vardır: 1. Önceki çalışmalarda olduğu gibi eğitim,
ücretleri artırıcı ve böylece cinsler arası ücret farklarını azaltıcı bir rol oynamaktadır. 2. Yarı zamanlı
çalışanlar çıkartılarak yapılan bir hesaplamada kadın-erkek ücretleri arasındaki fark %22'den %17'ye
düşmektedir.
138 Ecevit,Y. 2000.
139 Karaduman Taş, Dikbakır vd., 1996; Tansel, 1996; Dayıoğlu ve Kasnakoğlu 1997; Özcan ve Özcan 1999; Esim, 2001.
140 Dayıoğlu ve Tunalı, 2004: 24.
141 Dayıoğlu ve Tunalı, 2004: 26.
142 World Bank, 2006.
178