Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

6.2. Türkiye'de Kadın Örgütlerinin Örgütsel Özellikleri
Türkiye'de yakın zamanlarda kadın örgütlerinin merkezi, büyük kentlerde yoğunlaşmış, hiyerarşik
yapısında hızlı bir değişim gözlenmektedir. Kadın örgütlerinin elit, büyük kent odaklı bileşiminin
değişmeye başladığı; çok sayıda taşra kentinde küçük ölçekli kadın örgütlerinin ortaya çıktığı
ve güçlenerek kamuoyunda tanınır hale geldiği gözlenmektedir. Ulusal çapta örgütlü birkaç
önemli kadın örgütünün yanı sıra çok sayıda yerel ve küçük ölçekli kadın örgütünün ortaya çıkışı ve
hepsinin belli sorunların çözümü etrafında işbirliği yaparak çalışması ile oluşan yeni bir kadın hareketinin
bütün ülke çapında yayılarak güçlenmeye devam ettiği bir süreç yaşıyoruz. Kadın hareketinin bu
dinamik yapısı içinde örgütlerin de hızlı bir dönüşüm yaşadığı, kendini sürdüremeyen örgütlerin yerine
daha fazla sayıda, politik olarak daha deneyimli yeni örgütlerin ortaya çıktığını görüyoruz.
Kadın örgütlerinin türleri ve amaçlarına göre dağılımlarına bakarsak 50 , Türk Kadınlar Birliği gibi ülke
çapında örgütlenmiş olanların yanı sıra Van Kadın Derneği, Mersin Bağımsız Kadın Derneği, Ege Kadın
Dayanışma Vakfı, Küçükkuyu Kadın Dayanışma Grubu gibi bölgesel-yerel kadın örgütlerinin hem sayısal
hem de politik olarak giderek artan bir öneme sahip olmaya başladıklarını görüyoruz.
Öte yandan giderek sayıları artan özel amaçlı örgütlerin, bazı temel kadın sorunlarının
çözümü için duyarlı ve sorumlu kamu politikalarının oluşturulması amacıyla çalıştıkları görülüyor.
Örneğin, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, Kadın Dayanışma Vakfı, KAMER, vb. örgütler kadına
yönelik şiddet ile mücadele için kurulmuş örgütlerdir. Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği
(KA-DER), kadınların siyasal katılımı destekleme amaçlı; Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, Ev Eksenli
Çalışan Kadınlar Grubu ve KAGİDER (Türkiye Kadın Girişimciler Derneği) kadın emeğini destekleme
amaçlı örgütlerdir. Bunun yanı sıra Ankaralı Feministler Grubu gibi gruplar; Yerel Gündem
21 Kadın Meclisleri (Antalya Kadın Meclisi, Bursa Kadın Meclisi) gibi kadın meclisleri; Filmmor Kadın
Kooperatifi, Amargi Kadın Kooperatifi gibi kadın kooperatifleri; Uçan Süpürge gibi kadın şirketleri;
Avrupa Kadın Lobisi (AKL) gibi uluslararası örgütler bu farklılıklar dokusunun parçalarıdır.
Türkiye'de kadın örgütlerinin, güçlenme amacıyla yeni tip örgütlenme modelleri geliştirdiği, ittifaklar,
koalisyonlar, platformlar, e-gruplar gibi yatay örgütlenmeler aracılığıyla işbirliği ve ortak gündem
oluşturma stratejisi yürüttükleri görülüyor. Başkent Kadın Platformu, Medeni Yasa Platformu, TCK
Platformu, platform tipi örgütlenmiş yapılardır. Kadın Kurultayı, TCK Kadın, Kadın Anayasa Platformu
ise e-grup olarak iletişim kuran ve internet ile haberleşerek faaliyet gösteren örgütlenmelerdir 51 . Kadın
Koalisyonu ise yeni kurulmuş koalisyon tipi bir örgütlenmedir.
50 Kadın örgütleri adres, liste vb. bilgiler için bkz: Sancar ve Bulut, 2006; Uçan Süpürge, 2004, STGM, 2007.
51 e-grup olarak çalışan Kadın Kurultayı üzerine yapılan bir araştırma için bkz: Göker, 2007.
248