Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

Tablo 9. Lizbon Stratejisi'nin Kadın-Erkek Eşitliğine Yönelik 5 Stratejik Hedefi
• kadınların, istihdama, bilime, yönetime ve bilişim teknolojisine erişimi için eşit şartlar sağlayarak tüm
koşullara erişimini kolaylaştırmak yoluyla, ekonomik kaynakların daha adil bir şekilde bölüşülmesini
sağlamak;
• kadınların eşit katılımını ve temsilini sağlamak,
• kadınların ve erkeklerin hak ve ödevlerinin dengeli dağılımını sağlamak (işte, boş zamanda, evde ve
ailede, konut, kamu hizmetleri ve sosyal korunma konularında),
• eğitim, medya, kültür ve bilim yoluyla davranış ve zihniyet değişikliğini sağlamak,
• eşitlik önlemlerinin yaşama geçirilmesini sağlayacak mekanizmaları güçlendirmek ve yasa uygulayıcılarını
eğitmek.
Lizbon Stratejisi'nin kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik olarak belirlediği stratejik hedeflerinin,
bağlayıcı düzenleme bulunmayan alanlara ilişkin olduğu görülmektedir. Örneğin, kadınların eşit
katılım ve temsilini sağlamak konusunda bağlayıcı düzenleme bulunmamaktadır. Bununla birlikte,
Lizbon stratejisinin kadın-erkek eşitliğini kapsamlı bir şekilde gerçekleştirmek için önemli bir araç
olduğu söylenebilir. Kadınların ve erkeklerin hak ve sorumluluklarının dağılımını değiştirmek, toplumdaki
cinsiyet rollerini, cinsiyet hiyerarşisini ve cinsiyetçi işbölümünü değiştirmek anlamına gelir.
Diğer bir deyişle, söz konusu madde ile eşitliği sağlayıcı yapısal değişiklikler hedeflenmektedir.
2.2. Türkiye'de Durum: AB ve Türkiye – 1999'da Başlayan
Adaylık Dönemi ile Birlikte Gelişen Süreç, Kazanımlar,
Eksiklikler
2.2.1. Mevzuat Uyumunu Belirleyen, AB veya Türkiye Tarafından
Hazırlanan Tek Taraflı Dokümanlarda Kadın Politikalarının Yeri
AB'ye adaylık sürecinde hem AB hem de aday ülke tarafından tek taraflı bazı dokümanlar hazırlanmaktadır.
Mevzuat uyumunu belirleyen söz konusu tek taraflı dokümanlar katılım ortaklığı belgeleri,
ulusal programlar, ilerleme raporları ve strateji belgeleridir 77 .
Katılım ortaklığı belgesi (KOB); 1997 yılından beri aday ülkelere AB müktesebatına uyum sürecinde
yerine getirmeleri gereken yükümlülükler üzerine bir yol haritası sunmaktadır. Komisyon'un genişlemeye
yönelik oluşturduğu sistemin en önemli aracı olan KOB, Türkiye'nin Kopenhag Kriterleri'ne
uyumu ve Topluluk mevzuatını üstlenmesi için gerekli çalışmaları tamamlamasına yönelik kısa ve
orta vadeli hedefleri (öncelik alanlarını) ortaya koymaktadır. Bu konulardaki gelişmeler ilerleme
77 Katılım ortaklığı belgeleri, ilerleme raporları ve strateji belgeleri Avrupa Komisyonu, ulusal programlar ise aday ülke
tarafından hazırlanmaktadır.
335