Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

Tablo 13. Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Kız Öğrencilerin Oranı (%),
1999-2000 ve 2006-2007
1999–2000 2006–2007
Erkek Teknik Öğretim 10,3 12,2
Kız Teknik Öğretim 87,3 80,0
Ticaret ve Turizm Öğretimi 48,5 41,2
Din Öğretimi 50,2 51,5
Özel Eğitim 28,4 27,2
Anadolu Sağlık Meslek Lisesi* 86,9 79,8
Özel Öğretim Toplamı 32,4 26,3
Mesleki ve Teknik Açıköğretim Lisesi 26,0 46,6
Diğer Bakanlıklara Bağlı Meslek Liseleri 65,7 26,7
Kaynak: TÜSİAD 2000, s.47, Tablo 14 ve T.C. MEB, Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2006–2007, s.73'ten hesaplanmıştır.
* 2006-2007 eğitim yılı için MEB Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı verisi.
Adında cinsiyet belirlemesi bulunmayan öteki alanlarda da öğrencilerin, geleneksel kadın ve
erkek mesleği tercihlerinin geçerli olduğu görülmektedir. Anadolu Sağlık Meslek Liseleri, azalan
oranlarına karşın hâlâ %80 kız öğrencisiyle tipik bir kadın alanıdır. Ticaret ve Turizm Öğretimi'yle, engellilere
yönelik Özel Eğitim Liselerinde ve mesleki teknik eğitim alanında paralı öğretim veren Özel
Öğretim toplamında ise kız öğrenci katılımı giderek azalmaktadır. Son iki kategorideki göstergeler,
engelli ve yoksul kız çocuklarının mesleki teknik eğitimden yararlanması konusundaki kısıtlanmaların
artışıyla ilgili olması nedeniyle özellikle düşündürücüdür. Bu alanda Açıköğretim Liseleri'ndeki kız öğrenci
oranlarının neredeyse iki kat artışı ise başı örtülü öğrencilerle, ailesinden uzakta eğitim olanağı
bulamayan kız çocukların tercihleriyle ilişkili görünmektedir.
Mesleki Teknik Öğretim alanında toplumsal cinsiyet dengesi açısından en çok tartışılan 65 gelişme,
din öğretimi alanında 1990'larda erkekleri geçmeye başlayan ve 2006-2007'de %51,5'e ulaşan
kız öğrenci katılımıdır (Tablo 13 ve 14). TÜSİAD 2000 raporunda, 8 yıllık kesintisiz eğitime geçişle
birlikte üniversiteye girişte tek sınav ve "katsayı" uygulamalarıyla ilişkilendirdiğimiz bu gelişme 66 ,
sürekliliğini koruyarak Mesleki Teknik Öğretimde, Kız Teknik Öğretim ve Anadolu Sağlık Liseleri dı-
65 12 Eylül yönetiminin, 1982'de Milli Eğitim Temel Kanunu'nda yaptığı değişiklikle İHL mezunlarına diledikleri fakültelere
girebilme hakkını tanıması bu tartışmaların en önemli çıkış noktalarındandır. 1990 tarihli TÜSİAD Eğitim Raporu buna
ilk itirazlardan sayılır. Raporda "Türk toplumunun ihtiyacı olan din görevlilerini yetiştirmek amacı ile açılan İmam Hatip
Okullarında kuruluş amacı dışında aşırı bir kapasite yaratılmış, üstelik çok sayıda kız öğrenci alınmıştır. Bu gelişme İHL'nin
temel eğitim kademesinden başlayarak genel eğitim kurumuna dönüşmesine, böylece ikinci bir genel eğitim kanalının
oluşmasına yol açmıştır… İki kanal arasındaki sınır gittikçe büyümektedir." saptaması yapılıyordu. TÜSİAD, 1990.
66 Aynı gelişmenin "İslami duyarlılığa sahip kitlelerin toplumda görünür olma sürecinin başlangıcının bu tarihler olduğu"
ile açıklanabildiği de görülmektedir. Bozan, 2007: 26.
50