Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği

tarafından 1990 yılında kuruldu. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kadın Vali Lale Aytaman, 1991 yılında
Muğla'ya atandı 7 .
Türkiye'de ancak 1980'li yılların ikinci yarısından başlayıp günümüze kadar güçlenerek devam eden
'kadın hakları hareketi' sayesinde birçok kadın sorunu gündeme gelerek tartışılır olmaya başlandı. Bu tarihten
sonra kadın-erkek eşitliğini sağlamada önemli adımlar atılmaya başlandığını ve sürecin hızlandığını
görüyoruz. Bugün için gelinen noktada artık, bazı temel kadın sorunları ile ilgili olarak –örneğin
kadınların okullaşma oranlarının arttırılması, aile için şiddetin önlenmesi, kadınların eşit siyasal katılımının
sağlanması– kadın örgütlerinin çoğunluğunun desteklediği bir 'ortak gündem' oluşturulması
gerçekleşmiştir. Bu politikanın somut örnekleri, kadın-erkek eşitliğine uygun Medeni Kanun ve Ceza
Kanunu değişikliklerinin gerçekleştirilmesi sürecinde kadın örgütlerinin yürüttüğü ortak kampanyalar ve
lobi çalışmalarında açıkça gözlenmiştir.
Kadın hakları mücadelesi yerel ile küresel arasında yeni bir bağ kurmuştur.
Türkiye'de kadın hakları talepleri karşısında siyasal partilerin, kamu politikalarının ve piyasada
istihdam kararlarını alan aktörlerin büyük ölçüde duyarsız olmaya devam etmeleri, kadın örgütlerini,
ulusal düzeydeki politik aktörlerden çok, uluslararası alandaki politik aktörlerle ilişki kurmaya yöneltmiştir.
Türkiye'de kadın örgütlerinin sayısız çabası ve mücadelesine rağmen, ulusal düzeydeki siyasal
çevrelerden kadın sorunlarının çözümünde yeterli siyasal ve mali destek sağlanamamaktadır. Bunun
sonucu olarak, kadın örgütlerinin 1980'lerden sonra, uluslararası alanda önemli bağlantılar
geliştirerek, dünyada büyük bir ivme kazanan küresel kadın hareketinin oluşturduğu iletişim
ve örgütlenme ağlarında önemli bir yere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu iletişim ağları içinde
Türkiyeli kadın örgütleri kendi devletlerinden ve siyasal sistemlerinden bulamadıkları siyasal ve mali
desteğin bir kısmını sağlayabilmişler ve başka ülkelerdeki benzer deneyimlere sahip örgütlerle işbirliği
yaparak, önemli bir gelişim göstermişlerdir.
Türkiye'nin CEDAW'a imza atması, kadın haklarından sorumlu bir Devlet Bakanlığı ve Genel Müdürlük
kurulması, çok sayıda uluslararası proje finansmanının sağlanması bu uluslararası işbirliğinin önemli
göstergeleridir. Gerek Birleşmiş Milletler (BM) gerekse Avrupa Birliği (AB) gibi örgütler nezdinde sağlanan
destekler, Türkiye'de kadın hakları gündeminin kamuoyuna taşınmasında önemli rol oynamıştır.
Kadınların yaşadığı hak ihlalleriyle mücadele etmeye çalışan kadın örgütleri, ulusal düzeydeki
siyasal kurumlardan bulamadıkları desteği uluslararası düzeyde çalışan kurumlardan sağlamış
ve böylece yerel-küresel ittifakının önemli bir örneğini oluşturmuştur.
Ulusal bütçenin sunacağı mali kaynaklara ulaşamayan ve bununla ilgili siyasal karar süreçlerinden
dışlanmış konumdaki kadın örgütleri, uluslararası fonlar sayesinde hayata geçme şansı bulan 'kadın
projeleri' sayesinde şiddete uğrayan kadınlara yardım etme, yerel düzeyde örgütlenme, bilgi ve kaynaklara
ulaşım gibi birçok konuda sorun çözme ve güçlenme şansı yakalamıştır.
7 Türkiye'de ve dünyada kadının yeri: Sosyal hayattan, iş hayatına kadar Türkiye'de kadın araştırması, CNNTürk, 11 Mart,
2005 tarihli haber.
221