58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Absürd tiyatronun amacı, dünyanın uyumsuz olduğunu, toplumda insanca<br />
bir düzen kurulamadığını, bireye usunun değil, ilkel güdülerinin egemen<br />
olduğunu göstermek böylece insanın kendini yapıntı düzenlemelerle<br />
avutmaktan vazgeçip saçmanın bilincine varmasını sağlamaktır. 265<br />
“Absürd Tiyatro” yazarlarından Ionesco, oyunlarını “kaba komed<strong>ile</strong>r” 266<br />
olarak tanımlar. Çünkü bu türdeki oyun kişisinin trajik uyumsuzluğu seyirciye<br />
gülünç görünür ancak bu gülünçlükte insanlığın budalalığı, korkaklığı, kötücül ve<br />
güvenilmez oluşu serg<strong>ile</strong>nerek korkutucu, şaşırtıcı bir etki de yaratılır. Mizah,<br />
“Absürd Tiyatro” anlayışının merkezinde olan bir unsurdur. “Ancak buradaki mizah<br />
sadece eğlenceye yönelik, içi boşaltılmış bir mizah değildir; aksine rahatsız edici<br />
kara bir mizahtır.” 267<br />
Absürd tiyatroda trajik olanla grotesk iç içe bulunmaktadır. Grotesk, sözcük<br />
anlamı olarak, “dünya <strong>ile</strong> bir yabancılaşma yaratmak üzere, özel <strong>ile</strong> genelin<br />
uyuşmazlığından komik olanın çıkarılması; gerçekle ve mantıkla bağdaşmaz<br />
görünümü uyandıran, tuhaf, çarpıcı, abartmalı ve şaşırtıcı durumlardan<br />
alışılagelmedik gülünçlükler yaratan, daha çok duyumlara seslenen güldürü<br />
biçimi” 268 anlamına gelmektedir.<br />
Oyun kiş<strong>ile</strong>rinin parçalanmış, güvensiz dünyasını yansıtmak için kullanılan<br />
grotesk unsuru, trajikomik etkiyi arttırır. Böylece, trajik ve komik etk<strong>ile</strong>rinin<br />
karmaşık olarak algılanmasıyla seyircinin uyumlu ve mantıklı düzen düşü yıkılır;<br />
yaşamın temel saçmalığının algılanması sağlanır.<br />
“Tiyatronun ille de bir işlevi olacaksa bu yalnızca var olmaktır” 269 diyen<br />
Ionesco, sanatta güdümlülüğün her türüne karşı çıkmıştır. Bunun yanı sıra zaman<br />
kavramı da önemsizdir “Absürd Tiyatro”da. Absürd oyun kiş<strong>ile</strong>ri, sosyal ilişk<strong>ile</strong>rden<br />
265 ŞENER, Sevda, Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir,<br />
1991, s. 352.<br />
266 GÜLLÜ, Fırat, “Absürd Oyunlarda Temalar”, Mimesis, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, Sayı:6,<br />
Đstanbul, 1990, s. 363.<br />
267 GÜLLÜ, Fırat, “Absürd Oyunlarda Temalar”, Mimesis, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, Sayı:6,<br />
Đstanbul, 1990, s.363.<br />
268 ÇALIŞLAR, Aziz, Gerçekçi Tiyatro Sözlüğü, May Yayınları, Đstanbul, 1980, s. 133.<br />
269 ŞENER, Sevda, Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir,<br />
1991, s. 354.<br />
88
Change language