58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
içgüdüsel olanı, bilinçdışı olanı tanıttığını savunmakla ve “dinsel olanın, ölümsüz<br />
olanın, yaşamın iç zorunluluğundan doğanın ifadesi” 211 olarak sanatı tanımlamasıyla<br />
soyutlama felsefesini savunan düşünceler de belirtmiştir.<br />
XIX. yüzyılın ikinci yarısında doruğa ulaşan Gerçekçilik Akımı’nda<br />
Comte’un olgucu felsefesi büyük ölçüde etkili olmuştur. Yalnızca gözlemlenen<br />
gerçeğin, yaşantı sınırları içinde bulunan gerçeğin bilineb<strong>ile</strong>ceğini savunması;<br />
görüngülerin yalnızca başka olgularla olan ilişkisinin ve olgular arası sıralanışın<br />
yasalarının saptanab<strong>ile</strong>ceğini <strong>ile</strong>ri sürmesi, fizik ötesini, Tanrısal olanı, salt gerçeği<br />
bilme düşüncesini eskitmiştir. Ruha karşı maddeyi, Tanrısal gerçeğe karşı duyusal<br />
gerçeği, sezgiye karşı gözlemi öne çıkaran pozitivizm, dinsel inançlara karşı laik<br />
düşüncelerin de gelişmesini sağlamakla sanatı ve dolayısıyla yazını da etk<strong>ile</strong>miştir.<br />
Kenter değerlerine karşı başkaldırının ikinci aşaması olarak da adlandırılab<strong>ile</strong>n<br />
Gerçekçilik Akımı, “yalnız şehirleşmenin ve makineleşmenin değil, aynı zamanda<br />
yayılmakta olan eşitlik ve demokrasi düşüncelerinin, geliştikçe insanın doğaya karşı<br />
üstünlüğünü arttıran bilim ve tekniğin getirdiği ve koşullandırdığı bir anlatım<br />
yöntemi” 212 dir.<br />
Tüm bu düşünceler doğrultusunda tiyatronun taklit etme özelliği, somut<br />
gerçeklerin aslına benzeyen kopyalarını yapmak olarak sınırlanmış; seyircinin tam<br />
bir yanılsama içine girmesini sağlamak adına oyunculukta, oyunun kurgusunda,<br />
dekorda tam gerçekçilik sağlanmaya çalışılmıştır. Bu akımın yapıtlarında genel<br />
olarak böyle bir yöneliş olsa da yine de bu akım içerisinde anılab<strong>ile</strong>cek kimi<br />
yazarların kimi oyunları soyutlama düşüncesini içinde barındıran özellikler<br />
taşımaktadır. Bu konuda ver<strong>ile</strong>b<strong>ile</strong>cek en önemli örnek Đbsen, Çehov ve<br />
Strindberg’dir. 213<br />
211 ŞENER, Sevda, Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir,<br />
s. 257.<br />
212 ÇAPAN, Cevat, Değişen Tiyatro, Metis Yayınları, Đstanbul, 1992, s. 92.<br />
213 ÇAPAN, Cevat, Değişen Tiyatro, Metis Yayınları, Đstanbul, 1992, s.s. 99-101.<br />
67
Change language