58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz

Postmodernizm, yalnızca görsel sanatlarda değil, edebiyatta da çok seslilik
olarak belirir. Postmodernist yazarlara göre, yazar metni oluşturduktan sonra artık
metin ve okur üzerindeki etkileri ortadan kalkmalı; okur, yazarın metinde ne
anlatmak istediğini değil, kendisinin metinden çıkardığı yorumları ön değerde
tutmalıdır. Barthes’ın kuramına göre bu, okurun biricikliğini ve özgürlüğünü
sağlayan bir durumdur. Okuru ve okurun etkin bir biçimde varlığını yazarın ölümü
pahasına da olsa en üst noktaya taşıyan postmodernistlere göre yazarlar, topluma
kendi görüş ve düşüncelerini değil, kendilerine destek veren kurumların görüşlerini
aktarırlar. 142 Burada sözü edilen kurumlar, iktidarı ve gücü elinde bulundurup kural
koyan kurum ve kişilerdir. Metin, yazarın koyduğu kurallar, okur ise yazarın ve
metnin hedef kitlesi olan tüm insanlıktır. 143
Postmodernist edebiyata “Soyutlama Yöntemi” açısından yaklaşılırsa, “Giriş”
bölümünde saptanan ana başlıklarla örneklendirmeler yapmak, bu yöntemin
kullanılma biçiminin anlaşılması adına daha sağlıklı olacaktır.
II.A. Çeşitlilik/Çoğulculuk
Postmodernist Edebiyat yapıtlarının ileride anlatılacak olan ve
“soyutlama”yla bağdaşan niteliklerinin hepsi, postmodernist yaklaşımın çoğulcu
yapısından kaynaklıdır. Örneğin, postmodernist yazarın çağımızın yabancılaştırma
ortamında, yaşamın karşıtlıklarıyla oynaması, çoğulculuğun doğal bir uzantısıdır.
Konu öykülemek de postmodern çoğulculuğun geleneksel avangardist sanat arasında
ayrım gözetmeyen yapısına uygundur. Çokkatmanlı/Çokanlamlı kurgusal teknikle
sağlanan çoğulcu anlam içerisinde oynanan oyunlar da çoğulculuk ilkesine hizmet
eden araçlardan biridir. Okuru etkin kılmak adına uygulanan her yöntem de
çoğulculuğun aynı zamanda çeşitliliğin işlevsel parçalarıdırlar. Çünkü postmodernist
metin değişmez aynı kalır; okur değişir anlam değişir. Okur da, yazar da, anlatan da,
anlatı kişisi de eşittir. Bu da çoğulculuğun bir göstergesidir.
142 ROSENAU, Pauline Marie, Postmodernizm ve Toplumbilimleri, (Çev. Tuncay Birkan), Bilim ve
Sanat Yayınları, Ankara, 1998, s. 55.
143 KALE, Nesrin, “Modernizmden Postmodenist Söylemlere Doğru”, Doğu Batı Düşünce Dergisi,
Felsefe, Sanat ve Kültür Yayınları, Yıl: 5, Sayı: 19, Đstanbul, Mayıs, Haziran, Temmuz, 2002, s. 39.
43