58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
III. D. Brecht Tiyatrosu ve <strong>Soyutlama</strong><br />
XX. yüzyıl tiyatro hareketlerine “soyutlama yöntemi” açısından bakıldığında<br />
karşılaşılan en önemli isimlerden biri de, “Postmodern Edebiyat” bölümünde<br />
değin<strong>ile</strong>n “yabancılaştırma estetiği”nin ve “açık biçim/göstermeci tiyatro”<br />
anlayışının kuramsal temelini oluşturan Bertold Brecht’tir.<br />
Dramatik tiyatroda eylemler gelişir ve seyirci sahne üzerindeki aksiyona<br />
karıştırılırken, açık biçim/göstermeci tiyatroda anlatıcıya başvurulur ve seyirci bir<br />
gözlemci durumunda bırakılır. Dramatik tiyatroda seyircinin etkinliği harcanıp<br />
tüketilir, seyircide bir takım duyguların uyanması sağlanır ve seyirciye bir yaşantı<br />
sunulurken, açık biçim/göstermeci tiyatroda, seyirci uyanık duruma getirilir,<br />
seyircinin bir takım kararlar vermesi sağlanır ve seyirciye bir dünya görüşü sunulur.<br />
Dramatik tiyatroda seyirci bir olay içine sokulurken, açık biçim/göstermeci tiyatroda<br />
seyirci olayın karşısında tutulur. Dramatik tiyatroda telkin yolu <strong>ile</strong> çalışılırken<br />
diğerinde deliller ve kanıtlar söz konusudur. Açık biçim/göstermeci tiyatroda<br />
seyircinin duyguları geliştirilip bilinci tanımaya eriştirme çabası varken, dramatik<br />
tiyatroda seyircinin duyguları olduğu gibi kullanılır. Açık biçim/göstermeci tiyatroda<br />
seyirci olup bitenin karşısında, olanları inceler durumda tutulurken, dramatik<br />
tiyatroda seyirci olup bitenlerin içinde tutulup, aynı yaşantı birliği içine sokulur.<br />
Dramatik tiyatroda insan bilinen bir değer olarak önceden kabul edilirken, açık<br />
biçim/göstermeci tiyatroda insan inceleme konusu yapılmaktadır. Dramatik tiyatroya<br />
göre insan hiç değişmezken, açık biçim/göstermeci tiyatroya göre insan değişir ve<br />
değiştirir. Dramatik tiyatroda seyircinin merakı olayın sonunda iken, açık<br />
biçim/göstermeci tiyatroda olayın gelişimi üzerine olur. Dramatik tiyatroda her sahne<br />
bir diğeri için varken, açık biçim/göstermeci tiyatroda her sahne kendi için vardır.<br />
Dramatik biçimde organik büyüme (olayların düz bir çizgi üzerinde gelişmesi)<br />
varken, açık biçim/göstermeci tiyatroda montaj tekniği (olayların eğr<strong>ile</strong>r-sapmalarla<br />
gelişmesi) vardır. Açık biçim/göstermeci tiyatroda olayların gelişimi atlamalı iken,<br />
dramatik tiyatroda evrimsel bir zorunluluktur. Açık biçim/göstermeci tiyatroda insan<br />
devingen ve dinamikken, dramatik tiyatroda insan sabit ve statiktir. Dramatik<br />
biçimde düşünce varoluşu yönetir. Açık biçim/göstermeci tiyatroda toplumsal<br />
80
Change language