58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sonuç olarak “Postmodern Edebiyat”ta karşılaşılan “<strong>Soyutlama</strong> yöntemi”ne<br />
dayanan neredeyse tüm özelliklerin Meddah anlatılarında da bulunduğu söylenebilir.<br />
Kiş<strong>ile</strong>rin karakter değil tip boyutunda olmaları ve tipi soyutlanmış özelliği <strong>ile</strong> çeşitli<br />
ilişk<strong>ile</strong>r içinde tanıyan okurun/seyircinin, artık onun farklı durumlarda göstereceği<br />
tepkiyi ve tavrı önceden kestirebilmesi ve dolayısıyla seyircide yaratılan üstünlük<br />
duygusu <strong>ile</strong> yaratılan “ironi”yi içinde barındırır. Meddah öykülerinin dört bölümden<br />
oluşması bir çeşit kesintiyi oluşturan unsur olarak değerlendir<strong>ile</strong>bilir. Meddah’ın<br />
öyküsünü anlatırken kesintiye uğratması süreksizliği beraberinde getirir.<br />
Oluntulardan oluşan öyküler zaman ve uzamda da sıçramaların gerçekleşmesine<br />
neden olur. Meddah’ın anlatısı içinde anlattığı başka öyküler kesintiyi oluşturmanın<br />
yanı sıra anlatılan her şeyin birer kurgu olduğunu da seyirciye gösteren bir özelliktir.<br />
Meddah öykülerinin kaynağında bulunan <strong>meddah</strong>ın gördüğü, yaşadığı ya da duyduğu<br />
ilgi çekici olaylar, tarihsel olaylar, destanlar-menkıbeler, klasikleşmiş öyküler ve<br />
masallar, zamanın ünlü romanlarından <strong>meddah</strong>ın yaptığı aktarmalar, taklitlerin bir<br />
araya getirilmesiyle <strong>meddah</strong> tarafından yeni baştan kurgulanan senaryolar, Karagöz<br />
oyunlarından yararlanılarak ortaya çıkartılan metinler ya da senaryolar,<br />
atasözlerinden ve deyişlerden derlenen öyküler metinlerarası özelliği taşımaktadır.<br />
Kullandığı yalnızca iki aksesuarla Meddah hem yanılsamayı kırar hem simgesel bir<br />
anlatım yolu kullanmış olur hem de seyircinin soyutlama yaparak değnek ve<br />
makrameyi türlü eşyalar gibi algılamasını sağlar. Oyun düzeni ve oyun yeri uzam<br />
anlamında izleyicinin soyutlama yolu <strong>ile</strong> bambaşka uzamlar hayal etmesini sağlar<br />
aynı zamanda tiyatrosallık/oyunsuluk özelliği <strong>ile</strong> bağdaşır. Meddah’ın Anadolu<br />
topraklarında yaşayan bir çok yörelinin taklitle ağzını yapması ve bununla birlikte bir<br />
çok hayvanı da taklitle öykülerinin içinde barındırması çeşitlilik/çoğulculuk ilkesi <strong>ile</strong><br />
denk düşmektedir. Meddah’ın anlattığı öyküyü etkili kılmak adına başvurduğu<br />
yöntemlerden biri olan grotesk unsurlar ve fantez<strong>ile</strong>r de Postmodernist Edebiyat’ta<br />
karşılaştığımız bir başka anlatım yoludur. Bu durumda <strong>postmodern</strong>ist <strong>edebiyat</strong>taki<br />
“soyutlama yöntemi” kullanımının Meddah anlatılarında da bulunduğu söylenebilir.<br />
107
Change language