58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
doğal olmayı bıraktığı noktada yaşamın dış görünümünü derinleştirir. Doğaüstü<br />
olanı araştıran grotesk, karşıtları senteze götürür, akıl almaz olanın bir resmini<br />
verir ve sırrına erişilmez gibi görünen şeyler üzerinde seyirciyi aktiviteye sokar,<br />
düşündürür. 300<br />
Özetlenecek olursa Meddah, Karagöz ve Ortaoyunu doğmaca oyunlardır. Bu<br />
türler, kahvehaneler, hanlar, eğlence ve mesire yerleri, meydanlar yani, halka açık<br />
olan her yerde oynandığı için ve Açık Biçim/Göstermeci Tiyatro anlayışıyla<br />
serg<strong>ile</strong>ndiği için, metinde, kiş<strong>ile</strong>ştirmede ve görüntüde soyutlama yöntemi<br />
kullanılmaktadır. “Metinde, kiş<strong>ile</strong>ştirmede ve görüntüde soyutlama, bunların oyun<br />
bozma, grotesk, ironi, fantezi gibi anlatım tarzlarıyla yansıtılması, müzik ve dans<br />
eşliğinde sunulması gibi seyirci-oyun yakınlaştırma (uzaklaştırma) sını sağlayan pek<br />
çok özellik” 301 bu üç türü ortak noktada buluşturmaktadır.<br />
Postmodernist <strong>edebiyat</strong> örneklerinde de gördüğümüz bu ortak özelliklerin söz<br />
konusu üç türde nasıl var olduklarını ve “soyutlama yöntemi”ni nasıl kullandıklarını<br />
anlamak için oyun metinleri ve uygulama yöntemlerinin daha derin incelenmesi<br />
gerekmektedir.<br />
IV.A. Meddah ve <strong>Soyutlama</strong><br />
Meddah, aralarında söyleşmeli, taklitli, kiş<strong>ile</strong>ştirmeli kesimlerin yerleştirildiği<br />
bir anlatı türüdür. 302 “Kaynağını, hikaye anlatma sanatından alan <strong>meddah</strong>lık süreç<br />
içinde kendiliğinden gerçekleşen bir iş bölümünün Đstanbul’daki uzantısıdır.<br />
Ozanların işini, büyük merkezlerde kıssahan ve <strong>meddah</strong>lar, köylerde, kasabalarda ve<br />
küçük kentlerde aşık hikayec<strong>ile</strong>r alır.” 303 Meddah öyküleri çok zengin kaynaklara<br />
dayanır. Halk tarafından yaşanmış önemli olaylar, <strong>meddah</strong>ın gördüğü, yaşadığı ya da<br />
duyduğu ilgi çekici olaylar, tarihsel olaylar, destanlar-menkıbeler, klasikleşmiş<br />
öyküler ve masallar, zamanın ünlü romanlarından <strong>meddah</strong>ın yaptığı aktarmalar,<br />
300 NUTKU, Özdemir, “Đnsan Her Şey Demektir Tiyatroda”, Nazım Hikmet’in Tiyatrosu, Đstanbul<br />
Nazım Hikmet kültür ve Sanat Vakfı Yayınları, 1969, s. 83.<br />
301 TEKEREK, Nurhan, Popüler Halk Tiyatrosu Geleneğimizden Çağdaş Oyunlarımıza<br />
Yansımalar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001, s. 78.<br />
302 AND, Metin, Geleneksel Türk Tiyatrosu, Đnkılap Kitabevi, Đstanbul, 1985, s. 218.<br />
303 BORATAV, Pertev Naili, Halk Hikayeleri ve Hikayeciliği, Adam Yayınları, Ankara, 1988, s.<br />
102.<br />
100
Change language