58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz

Okurun merakını sürekli canlı tutmak amacıyla uygulanan bu yöntemde,
kesintinin ardından anlatı kaldığı yerden sürer. Anlatılardaki kopukluk uzun süre
sürdürülen açık bir parantez ya da çok uzun bir uzatı biçiminde olabilir. Uzatı uzar,
metni kaplar, bu da çok sayıda başka uzatıların eklenmesiyle sürdürülür. Böylece
okur, bir parantezden diğerine sürüklenir durur. Parantezlerin sayıları çoğaldıkça
okur, çoğul bir uzam içinde sürekli yeni durumlarla karşılaşır.
Süreksizlik etkisi okurun dikkatinin bir konudan başka bir konuya, bir
odaktan başka bir odağa çekilmesiyle yaratılır; konular çoğu zaman
sonuçlandırılmaz,şu ya da bu nedenle başlatılan bir anlatı sürekli geciktirilir.
Okurun dikkatinin durmadan yeni bir konuya çekilmesi okumayı saptırır,
okurun “son” beklentisini yıkar. 161
Postmodern romanda içeriğin, anlatının parçalanması bir bitmemişlik,
süreksizlik estetiği anlamına gelmektedir. “Süreksizlik yavaş ama güçlü bir biçimde
bilgiyi, etkinlikleri, hatta bilinci sarar.” 162 Ayrıca okurun “son” beklentisinin
yıkılması aslında okuru etkin kılan bir yöneliştir. Çünkü okur, okuduğu metni
tamamlar ve yeniden yaratır. Bu yeniden yaratma sürecinde de gerçeğin gösterimi,
dünyaya egemen olan düzensizliğin süreksizliğinin gösterimi ile özdeş yer tutar.
Parça yazıyla yaratılan süreksizlik okumayı kesintiye uğratır. Bu noktada özellikle
belirtilmesi gereken bir tanım vardır. “Her parça bütünle olan ilişkisine göre
algılanıp kavranabilir. Parça, bir bütünün parçalanıp yeniden kurulması değildir.
(…) her parça bir başka parçayı yansıtır. Bütünlüğün kaynağı bitmemişliktir.” 163
Postmodernist edebiyatın bu özelliğine “soyutlama yöntemi” açısından
yaklaşıldığında, şöyle bir sonuca varılabilir: Okur, yazar-anlatıcının ilettiği
parçalardan oluşmuş bütünü, kendini etkin kılan kesintili anlatım yoluyla, kendi
tamamlar. Soyutlama’nın gerçekte olanaksız olan bir “ayırma” işlemini, ayrıymış
gibi düşünmeyi ve bir ya da birkaç unsurdan oluşmuş bir bütünü gerektirdiği
hatırlanacak olursa, bu noktada postmodernist yapıtlarda hem okurun hem de yazaranlatıcının
soyutlama yöntemini kullandığını söylemek yanlış olmayacaktır.
161 AKTULUM, Kubilay, Parçalılık Metinlerarasılık, Öteki Yayınevi, Ankara, 2004. s.s. 54-55.
162 LEFEBRE, Introduction à la Modernité, Minıit, 1962, s. 179.
AKTULUM, Kubilay, Parçalılık Metinlerarasılık, Öteki Yayınevi, Ankara, 2004. s. 63.
163 AKTULUM, Kubilay, Parçalılık Metinlerarasılık, Öteki Yayınevi, Ankara, 2004. s. 63. 86.
49