58-Soyutlama-acisindan-postmodern-edebiyat-ile-meddah-karagoz

ÖZET
Bu tezin amacı, genelde sanat, özelde Postmodern Edebiyat ile Geleneksel
Türk Tiyatrosu’nun “soyutlama” kaynaklı benzer yönlerini belirlemektir. Çalışmanın
temel çıkış noktası “Soyutlama” kavramıdır. Bu kavram doğrultusunda her iki türde
beliren uygulama yöntemlerini belirlemek için “soyut sanat” anlayışının
kuramsallaştığı resim sanatı araştırmanın ilk basamağını oluşturmuştur.
Edebiyat alanında ise “Soyutlama” yönteminin en belirgin şekilde kullanıldığı
“Postmodern” dönemle karşılaşılır. Postmodernis Edebiyat’ın Çeşitlilik/Çoğulculuk,
Zaman ve Uzamda Sıçramalar, Parçalılık, Uzak Açı, Tiyatrosallık/Oyunsuluk,
Đroni/Grotesk/Fantezi/Simge kullanımı ve Metinlerarasılık ana başlıklarıyla
kullanılan yöntemlerin “Soyutlama”ya dayandığı görülür.
Genel olarak tiyatrodaki soyutlamaya bakıldığında ise, Antik Yunan
Dönemi’nden Tom Stoppard Tiyatrosu’na kadar benzer yöntemlerin kullanıldığı
görülür.
Geleneksel Türk Tiyatrosu’nda ise durum ilginçleşmektedir. Çünkü
Postmodern Edebiyat’ın soyutlama kaynaklı hemen her özelliği, aradaki yüzyıllar
farkına rağmen her anlamda Ortaoyunu, Karagöz ve Meddah’ta bulunmaktadır.
Bunun da belirlenen en temel nedeni, XX. yüzyılda Batı’nın yaşadığı kaos ortamı ile
bireyin “kendiliğinden şey” kavramına yönelip dünyaya ve dolayısıyla sanata karşı
yeni yaklaşımı ile, Doğu’nun zaten özünde olan ve fakat özelde Anadolu
topraklarının kültürel-etnik-dinsel anlamda her toplumu barındırıyor olmasıyla
yaşanan kaos ortamıdır.
Sonuç olarak bu çalışma, dünya ile koşut değişen ve gelişen sanatın, yapıt
hangi döneme ait olursa olsun, bugünün ve geleceğin sanat anlayışıyla
değerlendirilmesi koşulu ile sanatta bir adım daha ileriye gidilebileceğinin bir alt
yapısı durumundadır.