TURKOMANS BETWEEN TWO EMPIRES: THE ... - Bilkent University

einforced by marrying with the daughter of Uzun Hasan, followed the same fallacious
path. 491
Celalzāde follows a similar line of arguement,
... Acemin silsile-i saltanatı dūdmān-ı Ardabilden Şeyh Haydar oğlu Şah Đsmail’e
müyesser ü mukadder olub, ol vilāyetlere mutlak şah-ı cihan-penāh olıcak zātına
sezāvar u elyāk bu idi ki saltanat-ı Aceme mālik oldı ecdād-ı ‘izāmı tarīkına sālik
olub şer’-i Mübīn-i Ahmedī üzerine sābit-kadem olub gendüden mukaddem olan
selātin-i şeri’at-āyin yollarından çıkmayub, āsār-ı Đslamı tebdīl ü tanvīl
itmeyeydi. Serīr-i saltanata cülūs idicek, sürūr-ı şeyātin-i Đblis-i menhūsla me’nūs
olmuş, ba’zı etrāk-i bī-idrāk 492 ile üns ü ictimā’ idüb tarīk-ı dalālete sülūk eyledi.
Sanāyi-ı rafz u ilhād ki pīşe-i erbāb-ı dalāl u fesāddur ol tarīka i’tikādla zulm u
dalāl iklimlerini ma’mur u ābād eyledi. Cevāmi-i hidāyet-savāmi’i āhūr-ı devvāb
kılub ashāb-ı güzīn-i Rasūle sebb ü la’n ile bir bātıl mezheb ihtirā’ idüb Şi’a
dimekle meşhur sebīl-i şenī’a şüyū’ virdiler. 493
Arguably the most figurative account reflecting the peculiarity of Junayd’s
period is recorded in Şakāyık-ı Nūmāniye. While writing the biography of Abdurrahman
Erzincānī, 494 one of the leading Safavid khalifas who had lived in Amasya in the
fifteenth century, Taşköprüzāde writes,
Nakl olunur ki bir seher şeyh Hāmid hamîdesirin çehre-i bâ-behresinde keder,
hüzün ve melâl ve semâ-yi necābet imāsında gubar gam ve hem .... işkār olub
āyine-i safāsında jenk fütūr meşāhid oldı. Şeyhin hıyār-ı ehibbāsı istikşāf-hāl
idüb bu bābdan feth-i kelām eyledüklerinde cevab virüb tāife-i Ardabiliyye
şimdiye değin gāyetle vera’ ve takva ve hüsn-i akīde üzere iken hālen şeytan-ı
bed-güman anların sudūrına duhūl ve .... fāside gibi ervākına (ervāhına) hulul
491 KPZ9, p. 86
492 Nomadic or semi-nomadic Turkoman tribes must be meant by this term. As put forward by several
scholars, and scrutinized throughout this study as well, Ottoman authors usually use these terms such as
“etrāk”, “Türkmen”, in a pejorative manner and to indicate nomadic groups. For further reading on the
connotation of these words in the Ottoman literature see, for example, Faruk Sümer, “XI. Asırda Anadolu,
Suriye ve Irak’da Yaşayan Türk Aşiretlerine Umumī Bir Bakış”, ĐFM, 11, 1952, 509-523; Yusuf
Halaçoğlu, “Osmanlı Belgelerine Göre Türk-Etrāk, Kürd-Ekrād Kelimeleri Üzerine Değerlendirme”,
Belleten, 60, no. 227, 1996, 139-146; Đlhan Şahin, “Review of the Recent Studies on the Nomads (Yörüks)
in the Ottoman Empire”, in his Osmanlı Döneminde Konar-Göçerler, Đstanbul: Eren, 2006, 35-45.
493 CLZ, pp. 208-9.
494 “Şeyh Safiyeddin Ardabilî hazretlerinin hulefâsındandır. Vatan-ı aslîsini terk idüb Diyār-ı Rum’a
geldükde Amasya kurbunda tavattun eyledi.” Mecdî, p. 78. In the Mecdî’s Turkish translation of Şakāyık,
which was completed in 1586, 30 years after the composition of the original work, Abdurrahman
Erzincānī is counted among the meşāyih of Sultan Bayezid I’ period. But the content of the passage quoted
above obviously contradicts this assumption. He must rather have lived during the lifetime of Shaykh
Junayd and Shaykh Haydar. See also Sohrweide, p. 117.
174