TURKOMANS BETWEEN TWO EMPIRES: THE ... - Bilkent University

sultan 1551 , the Janissaries’ discontent turned into revolt on Cemazī II 27, 917 (September
21, 1511). They filled the streets cheering “for the sake of Selim’s fortune and for his
enemies’ misfortune!” 1552 They plundered houses of the second vizier Mustafa Pasha,
Kadıasker Müeyyed-zāde Abdurrahim, Hasan Pasha the beylerbey of Rumelia, and
Nişancı Cafer Çelebi. 1553 Fortunately these statesmen were not in their houses.
Otherwise they would lose their heads as well. 1554 Celalzāde describes the Janissary
coup d’etat vividly,
Sultan Ahmed ki yarın Đstanbul’a gelür geçer didiler. Ol gice, ibtidā-i şebden
vakt-i ‘işāya varınca Yeniçeri odalarında olan dilirler velāyet-tesīrler, a’dāteshīrler,
şīr-nazīrler, aristo-tedbirler ictima’ idüb, a’yān-ı devletin ve ümerānın
Sultan Ahmed cāniblerine tevessül ve intisābları mahzā hatā savābdandur. Anı
serīr felek-nazīr-i Osmana geçürüb padişah eylemek ulu günah ve zehb-i medīd
oldığını fikr idüb, Selim Han gibi ādil padişah āsitāneden merdud u dūr, Sultan
Ahmed gibi muhannes serīr-i mülke geçüb şād-ı mesrūr olmak dūdmānımızda
olan gayret ü hamiyyete sezāvār olmaz. Ocağımuz Hak penāhı, yatak ve
turağımuz şeri’at dest-gāhıdur deyū mülāhaza ile ittifak ve ittihad eylediler ki
kalkub Sultan Ahmed’i getürmek isteyen paşaların evlerünü basub yağma ve
talan eylediler. ... yarak ve yasakları ile müretteb ve mükemmel oldılar. Gürūh-ı
enbūh ve cünūd-ı saadet-şükūh, Allah Allah āvāzesiyle Đstanbul’ın derūnını pürsādā-yı
sa’ādet-penāh eylediler. Bölük bölük olub, berk-i hātif gibi irişüb,
içerüsin ve taşrasın nehb ü hasāret itdiler. 1555
1551
For the preparations and happiness of leading statesmen for Ahmed’s arrival see, for example, HSE,
pp. 75-76.
1552
TSA, document E 3197. This document was first partly published in ULCY2, p. 121; the facsimile
copy of the full text is published in TNSB, p. 292.
1553
IDRS mentions that the grand vizier Hersek-zāde Ahmed Pasha was also among the statesmen who
were attacked. See IDRS, p. 94. For further details see TNSB, pp. 289-291; HSE4, p. 78-9; ANMH, pp.
58-9; ALI, p. 948; SLZ1, p. 459; MNB, p. 434.
1554
ULCY published a contemporary account explaining details of the event, namely the letter of Nihālī
Çelebi, which was written to Hālimī Çelebi, the tutor of Prince Selim. Nihālī Çelebi states the sources of
the Janissaries’ anger and their psychologies as follows: “...Yeniçeriye dahī aziz yaran bu haberi nakl
idicek yine kağıdlar yazub der-i bī-saadetlerine asdılar. Kim, şöyle istima’ olundu ki, bize mültefit
olmayub Sultan Ahmed’i getüresiz, bizimçün it ağzından üstühan tutar diyesiz; bilin kim biz kelp değil şīri
neriz; bize gıda kelle geredür. Vallahi’l-azīm cümlenizün başın kesrüz bilmiş olasız deyu her birine āhar
ekābir bu mekātibe itimad itmeyüb ehibbāsı mekātibidür deyu getürmeğe mukarrer idüb gemiler tezyin
edicek Cemāziyelāhırın yirmi yedinci gecesi cemi’ Yeniçeri ‘Allah Allah Sultan Selim’in devletine
düşmanlarının körlüğüne deyu gülbank vāzıyla müsellāh olub......Hāliyan Yeniçeri Hünkar’a ağalarıyla
mektub verdiler, elbet Müeyyedoğlu ve Mustafa Paşa ve Hasan Paşa ve Nişancı ve Mirim ve Ahi Çelebi
şehirden gitmek gerekdir ve Sultan Ahmed dahī kandan geldiyse andan gitmek gerekdir. Ve illā fesadı min
ba’d görürsüz dediler. Hünkār rāzı olub iltizam eyledi....” TSA, document E 3197, in ULCY2, p. 121.
Also see KPZ8b, p. 60.
1555
CLZ, p. 149. For a similar account see HSE4, pp. 77-78; SLZ1, p. 459.
454