Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

- Een ander belangrijk aspect van het verborgen curriculum betreft de schoolse ‘rituelen’
van het zelfstandig gymnasium die verschillende vormen kennen zoals ‘de
klassieke reis naar o.a. Rome; de oriëntatie op kunst en cultuur; de individuele afscheidsspeech
bij de diploma uitreiking et cetera. Daarnaast spelen de alledaagse
‘routines’ die kenmerkend zijn voor het gymnasium ook een duidelijke rol. Daartoe
behoren ook de aard van de ongedwongen docent-leerling relatie en het docentengedrag
en de intercollegiale verhoudingen onder de docenten in dit schooltype.
- Uit het onderzoek komt naar voren dat met name de ‘peer group’ op school en in
de klas zeer belangrijk is voor het welbevinden en de gymnasiale opvang van de
doelgroepleerlingen. Deze leerlingen staan voor de zware psychologische opgave
om zich te integreren in een voor hen vreemde, nieuwe sociale en cognitieve wereld
waarbij zij vaak zelfstandig ‘meervoudige identiteiten’ moeten ontwikkelen
naar aanleiding van allerlei belangrijke dilemmasituaties.
- De leerlingen op de onderzochte scholen typeren de sfeer als ‘gezellig’. De docenten
zijn open en eerlijk. Zij maken volgens de CGU-leerlingen geen onderscheid
naar afkomst en benaderen iedereen hetzelfde. Zowel het gedrag van docenten als
leerlingen wordt gekenmerkt door een ‘ongedwongen’ sfeer en ‘losse’ omgangsvormen.
De zelfstandige gymnasia zijn niet echt strak gereguleerde scholen. Toch
is het speciaal voor doelgroepleerlingen van belang om inzicht te krijgen in de
door hen ‘niet verwachte’ en ‘onduidelijke’ regels en gedragspatronen van de
school. Explicitering van deze aspecten is een belangrijke opgave voor het
schoolbeleid en dienen naar de doelgroepleerlingen en hun achterban beter gecommuniceerd
te worden.
- Leerlingen op het onderzochte gymnasium met de meeste migrantenleerlingen
merken volgens hen niets van racisme op school. Door een van de rectoren wordt
opgemerkt dat racistische opmerkingen in principe niet te vermijden zijn, maar dat
het beleid erop gericht moet zijn dat leerlingen leren om dit dan te melden, dat dit
door de school verwerpelijk gevonden wordt en dat zij ook weten dat er dan door
de school nadrukkelijk actie ondernomen wordt.
- Zelfstandige gymnasia worden over het algemeen gezien en gepresenteerd als beschutte,
beschermde omgevingen en dat is in principe gunstig voor het leerproces
van de leerlingen, maar kan volgens diverse respondenten ook leiden tot een zekere
wereldvreemdheid bij de meerderheid van de leerlingen afkomstig uit intellectuele
of hoger sociale milieus. Opgemerkt wordt dat deze leerlingen wellicht niet
al te veel weten van concrete sociale problemen van leerlingen uit migrantengezinnen
of uit de ’lower class’. Zij zijn vaak minder op de hoogte van de ervaren
werkelijkheid van maatschappelijke tegenstellingen, structuren en processen en
wat er ‘in de wereld buiten hun directe milieu concreet aan de hand’ is. Voor ar-
100