Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

wordt volgens dit onderzoek in hoge mate gerealiseerd via de ‘ongeschreven regels’
van het verborgen curriculum. ‘Trots op de school’; ‘relaxte en losse omgangsvormen’;
maar toch wel een ‘moreel’ gefundeerd en ‘veilig’ en soms een ‘te
beschermd’ sociaal klimaat; zijn de centrale ‘denominators’ en ‘ongeschreven regels’
die uit het onderzoek naar voren komen.
- Belangrijk in verband met de onderzoeksvraag is ook de aard van de specifieke
sociaal-culturele kenmerken die het zelfstandig gymnasium kenmerken als organisatie.
De scholen met een hoger percentage doelgroepleerlingen hebben volgens
de bevindingen van dit onderzoek duidelijke opvattingen over hun doelstellingen
op dit gebied. Zij vinden bijvoorbeeld ”dat wij een maatschappelijke plicht hebben
om leerlingen die getalenteerd genoeg zijn ook aan een gymnasiumdiploma te
helpen”.
- Het verlangen om werk te maken van de emancipatorische functie van het zelfstandig
gymnasium leeft niet bij alle docenten even sterk, zo blijkt uit verschillende
interviews. Diverse docenten op het zelfstandig gymnasium zijn van mening
dat doelgroepleerlingen niet teveel ‘gepamperd’ moeten worden. Zij moeten vooral
‘op eigen kracht’ het hoogste niveau behalen.
DISCUSSIE
Tot zover de resultaten en conclusies van dit onderzoek. Ter afsluiting van deze rapportage
is het wellicht nuttig om dit onderzoek te plaatsen in het perspectief van eerder
verricht onderzoek op dit terrein.
Onderzoekers van ‘de reproductie these’ hebben met name willen aantonen en interpreteren
hoe het onderwijs bijdraagt aan de instandhouding van de maatschappelijke
ongelijkheid.
Zij zagen in het verborgen curriculum een belangrijk instrument voor dit proces. De
uitkomst van dit onderwijssociologische debat was eigenlijk een ‘pessimistische’ opvatting.
Het onderwijs was een instrument van het kapitalisme, het hield kinderen op
hun plaats en het verborgen curriculum was het belangrijkste vanzelfsprekende mechanisme.
Nieuwe inzichten leiden tot de gedachte dat het goed is de aandacht ook met
name te richten op de microsociologische aspecten zoals bijvoorbeeld op de wijze
waarop concrete individuen zich een plaats weten te verwerven in de hogere regionen
van de maatschappelijke structuur. Deze nieuwe visie gaat uit van het tegenwoordig in
onderzoek en in wetenschappelijke en maatschappelijke analyses naar voren tredende
beeld van het geïndividualiseerde individu als de vormgever van de eigen biografie,
identiteit en levenswijze. Deze benadering onderzoekt hoe begaafde en talentvolle
103