Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

tend. Er was (volgens één van de observatoren) sprake van een ontspannen sfeer en
van zelfstandige leerlingen. Opvallend was dat iedereen rustig op zijn/haar beurt
wachtte als men iets wilde vragen aan de docent. Er was niet een duidelijk te observeren
verschil tussen jongens en meisjes in dit opzicht. De leerlingen leken er vertrouwen
in te hebben dat de docent serieus, relaxt, maar ook ‘to the point’ en zeker ook
deskundig in zou gaan op hun eigenlijke vragen. Uit deze observatie kwam duidelijk
naar voren dat alle leerlingen goed en geïnteresseerd luisterden naar de docent en geen
schroom hadden om vragen te stellen. Ook het geven van ‘foute’ antwoorden leverde
geen vervelende reacties van medeleerlingen of de docent op, wat mede duidt op een
veilig leerklimaat.
De docent, die tevoren aankondigde dat dit eigenlijk vanuit didactisch gezichtspunt
niet zo’n interessante les zou zijn (vanwege het gebruik van de video) bleek bij nadere
observatie toch wel didactisch bekwaam te reageren. Ofschoon dit niet het doel van
deze observatie was, kwam naar voren dat hij een doordachte (thematisch en didactisch)
goed geselecteerde video gebruikte; hij stond/liep ontspannen voor/door de klas;
hij greep terug op dingen die hij in het vorige lesuur had uitgelegd; hij controleerde op
een relaxte manier of het huiswerk wel gemaakt was door een aantal leerlingen hun
uitwerking van de gegeven opdracht te laten illustreren. Hij leek er tevoren vanuit te
gaan dat het huiswerk wel in orde zou zijn en dat was ook wel zo volgens zijn gemoedelijke
aselectieve steekproef. Opvallend was ook dat de docent bijna nooit doorvraagvragen
stelde of hoefde te stellen. Hij sloot zijn les af met de opmerking: ‘jammer,
het is tijd’.
Enkele conclusies
De lesobservaties geven alle drie de indruk dat leerlingen van het CGU over het algemeen
(in elk geval leerlingen uit leerjaar 1 en 3) leergierig en betrokken zijn. Zij doen
actief mee aan opdrachten, luisteren naar de docenten en stellen over het algemeen intelligente
vragen. ‘Leren is leuk’, zo lijkt het adagium. Het onderwijs vindt veelal volgens
klassikale instructie plaats, afgewisseld met individuele en groepsopdrachten. De
geobserveerde docenten zijn enthousiast voor hun vak (het vakgebied waarin zij lesgeven
en het lesgeven zelf), hebben vertrouwen in hun leerlingen en nemen hen serieus.
De (weinige) migrantenleerlingen in de klassen vertonen nauwelijks observeerbare
verschillen met hun medeleerlingen. De voorzichtige indruk ontstaat dat sommige docenten
hen iets vaker dan bij andere leerlingen controlevragen voorleggen. Dit kan
twee kanten op uitgelegd worden: een teken dat deze leerlingen minder vertrouwen
krijgen en daardoor meer gecontroleerd worden of een teken dat de docenten weten dat
deze leerlingen meer ondersteuning en stimulans nodig hebben en proberen hen on-
43