Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

4.6 Inhoudsanalyse ‘Het Gym’
In deze paragraaf wordt verslag gedaan van een inhoudsanalyse van een literaire roman
die inzicht geeft in de regels en patronen van het geschreven en het ongeschreven
of verborgen curriculum van het zelfstandig gymnasium als specifieke school die opleidt
voor het gaan behoren tot de intellectuele elite van de natie. Het betreft de roman
van Karin Amatmoekrim met als titel: Het Gym. (Amsterdam: Prometheus, 2011).
Niet alleen de schrijfster maar ook de hoofdpersoon in het boek is afkomstig uit Suriname.
De schrijfster woonde eerst in IJmuiden en is later verhuisd naar de Bijlmer en
daarna leerlinge geworden op het Vossius Gymnasium in Amsterdam. Volgens de
schrijfster is dit een elitair zelfstandig gymnasium. Over haar schoolloopbaan op dit
gymnasium heeft zij een boek geschreven waarin zij duidelijk laat zien hoe de werelden
van de blanke en de zwarte leerlingen op deze school verschillen.
Reden schoolkeuze
Belangrijk is dat zij en haar moeder in het basisonderwijs nooit van het zelfstandig
gymnasium gehoord hadden. Haar zelfstandige, ambitieuze moeder koos volgens haar
zonder meer voor de beste school die er was. Surinaamse moeders zijn meestal alleenstaand
en daardoor natuurlijk ook erg zelfstandig. Dit werd onder andere uitgedrukt
door de voor veel Surinaamse kinderen kennelijk bekende uitspraak: “Je diploma is je
eerste man”. Dus als Surinaamse dochter wordt je geacht eerst voor je diploma te zorgen.
Kloof
De hoofdpersoon in het boek heet Sandra. In het boek wordt vooral de culturele en
maatschappelijke kloof beschreven tussen Sandra’s jeugd en die van haar klasgenoten.
Zij had bijvoorbeeld geen idee wat die klasgenoten bedoelden met ‘wintersport’ en
stelde dus na de voorjaarsvakantie vragen over de verkleurde gezichten en de ringen
om de ogen van de skibrillen van haar klasgenoten.
Typerend is dat Sandra, de hoofdpersoon in het boek, door het gebrek aan ‘sociaal en
cultureel kapitaal’ niet op de hoogte was van dit soort culturele eigenaardigheden,
maar ook door het tekort aan ‘financieel kapitaal’ niet in kon gaan op de positieve uitnodigingen
van klasgenoten om “mee een ijsje te gaan eten” en zo. Daar was geen
geld voor. Sandra moest haar eigen boontjes doppen en schaamde zich ook voor haar
financiële mogelijkheden. Zij had nauwelijks of geen geld om op haar vierdehands
87