Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

in situaties waarin zaken geëscaleerd zijn. Die wees de school bijvoorbeeld op het volgende
relevante cultuurverschil wat betreft het onderwijsondersteunend gedrag van
allochtone ouders. Als kinderen van Marokkaanse afkomst na school thuiskomen en
hen wordt gevraagd hoe was het op school dan zeggen die kinderen ‘goed’ en dan
zeggen die ouders ‘mooi’ en dan is het klaar. Dit terwijl autochtone ouders veel meer
vragen stellen, bijvoorbeeld ‘Wat heb je gedaan op school?’; ‘Oh dat?’; ‘Vond je het
leuk?’; ‘Bij welke docent was dat?’. Op deze wijze ontstaat er veel meer kennis bij ouders
over wat er op school gaande is. Dit is inderdaad een belangrijk punt. De Engelse
onderwijssocioloog Basil Bernstein heeft er indertijd al op gewezen dat dit een cruciaal
cultureel aspect is van de linguïstische ‘restricted code’ (Bernstein, 1975a). Korte,
grammaticaal eenvoudige zinnen geven weinig culturele informatie. De ouders die het
zelfstandig gymnasium niet van binnenuit kennen, stellen minder vragen dan de
meestal hoogopgeleide autochtone ouders en kunnen niet vanuit hun eigen referentiekader
meedenken met hun kinderen over Grieks, Latijn, aspecten van de schoolcultuur
(aandacht voor klassieke c.q. westerse kunst en cultuur en dergelijke.
Als je als school op dit gebied het een en ander wil veranderen loop je volgens de rector
van het Barleus Gymnasium tegen twee problemen aan: het eerste probleem is om
de goede doelgroep te identificeren. Het tweede probleem is om in de doelgroep mensen
te vinden die bereid zijn om daarin te investeren, want ze moeten zelf ook wel wat
doen dan, naar school komen bijvoorbeeld en gesprekken thuis aan tafel.
Juiste verwachtingen creëren
Bij intake gesprekken met alle leerlingen wordt altijd gevraagd: ‘Waarom kies je voor
het Barlaeus?’. Dan zeggen ouders en kinderen die het systeem niet goed kennen: “dit
is een goede school, dit geeft ons kansen”. Een ander antwoord luidt vaak: “Deze
school is belangrijk voor je maatschappelijke status, dit is toch ongeveer wel de beste
school waarop je terecht kunt komen”. Dit is voor hen belangrijker dan de cognitieve
kant van de school. De ouders weten dat ze op die school moeten zijn, daar zitten ‘de
slimmerds’ en als je kind dokter of advocaat moet worden, ‘moet je ze naar die school
sturen’.
Ouders die de school goed kennen weten dat het een beetje een informele school is en
kennen ook andere kenmerken van de school en kunnen dan beter een afweging maken
in de trant van ‘past die school ook bij mijn kind’. Voor allochtone ouders is dit
veel moeilijker. Die kennen die kenmerken van de school niet en weten ook niet goed
of dat ‘matcht’ met hun kind. In het ‘voortraject’ zouden basisscholen hier ook veel
meer oog voor moeten hebben. Basisscholen zijn vooral bezig met ‘het niveau van de
leerling’ en ‘de advisering van de leerling’. Ze betrekken te weinig de culturele of de
zachte kant van de school bij hun advisering. Ze hebben daarover te weinig informatie.
75