Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium - Kortlopend ...

ten over hun pedagogische (of vakmatige) modelfunctie in drie vormen van beroepsonderwijs
(roc, pabo en het vakcollege) komt naar voren dat vrijwel alle ondervraagde
leerkrachten op de verschillende schooltypen zich erg bewust zijn van hun voorbeeldfunctie.
Bovendien vinden zij dat ze deze voorbeeldfunctie ook moeten uitdragen. Zij
vinden rolmodel leren van belang voor waardevormend onderwijs. Ook denken zij dat
deze methode effectief is en zijn zij van mening dat zij door deze methode de houding
van leerlingen kunnen veranderen. Maar er is sprake van een paradox (Klaassen,
2012). Enerzijds komt uit dit onderzoek een duidelijk vertrouwen in de onderwijsmethode
van het modelleren naar voren. Anderzijds vindt een zeer groot deel van de ondervraagde
leerkrachten eigenlijk dat de voorbeeldfunctie onbewust uitgedragen zou
moeten worden. Zij zouden het liefst zien dat de voorbeeldfunctie en het model leren
tot het verborgen curriculum zouden blijven behoren. Driekwart van de ondervraagde
leerkrachten op het roc vindt ook dat de voorbeeldfunctie eigenlijk onbewust uitgedragen
zou moeten worden. Ook twee derde van de opleidingsfunctionarissen van de pabo
zijn deze mening toegedaan. Van de leerkrachten van het vakcollege die geacht
worden het model leren als een expliciete methode te hanteren, vindt 83 procent dat de
voorbeeldfunctie ‘onbewust’ uitgedragen zou moeten worden. Laatstgenoemde resultaten
sluiten aan bij een constatering in eerder onderzoek waarbij naar voren kwam dat
leerkrachten wel altijd spraken over hun voorbeeldfunctie, maar gelijk ‘abstract wegdoken’
bij de beantwoording van vragen aangaande de persoonlijke aantrekkelijkheid
van deze didactiek of de beoogde en gerealiseerde effectiviteit en efficiency van deze
‘onderwijsmethode’. Een aantal leerkrachten geeft er de voorkeur aan om morele vorming
op een non-verbale manier tot uitdrukking te brengen en heeft eigenlijk niet de
moed om er expliciet over te praten (Klaassen, 2002).
2.5 Actualiteit van het verborgen curriculum in het onderzoek
‘Nieuwe Nederlanders op het Gymnasium’
In overeenstemming met de in Lissabon gemaakte afspraken in de Europese Gemeenschap
streeft ook Nederland ernaar een zogenaamd ‘kennisland’ te worden. In dit kader
is het van groot belang om veel aandacht te geven aan de ‘gifted and talented
youngsters’ en het algemene onderwijsniveau van de nieuwe generatie op te krikken
tot het minimaal behalen van een startkwalificatie. Deze economisch gerichte doelstelling
gaat hand in hand met een op rechtvaardigheid gerichte doelstelling dat leerlingen
die de benodigde capaciteiten bezitten de kans moeten hebben om het best mogelijke
onderwijs te verkrijgen, ongeacht sociaal milieu of etniciteit. Vanuit dit samenspel van
perspectieven is de aan dit onderzoek voorliggende vraag een zeer interessante. De
26